مساور بن عبدالحمید بجلی
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
مساور بن عبدالحمید بجلی، از بزرگان خوارج شُراة بود که در
قرن سوم قمری در
عراق قیام کرد و بر بخش‌های زیادی از عراق تسلط پیدا کرد و در نهایت در جنگ با سپاه الموفق کشته شد.
مساور بن عبدالحمید بن مساور بجلی موصلی خارجی، از بزرگان خوارج شُراة و یکی از دلاورانِ روزگار بود. نخست رئیس شرطه
موصل بود و سپس در سال ۲۵۲ق قیام کرد و در بوازیج از توابع موصل و نزدیک تکریت اقامت گزید. گروه‌هایی از عرب‌ها و کردها گرد او آمدند. سپاه خلیفه برای سرکوبی او حرکت کرد، ولی مساور سپاه را شکست داده، بر بیشتر نواحی اطراف موصل مسلط شد. امیر موصل در سال ۲۵۴ق درصدد نبرد با او برآمد، اما مساور او را نیز مغلوب کرد و کارش بالا گرفت. در سال ۲۵۵ق بر موصل دست یافت، اما از ترس آن‌که اهالی آن‌جا به او سوءقصد کنند، از آن‌جا به «حدیثه» (مکان هجرت خود) رفت.
مساور بر بسیاری از بخش‌های
عراق مسلط شد و از رسیدن اموال به‌خلیفه جلوگیری کرد؛ تا آن‌جا که عرصه بر سپاهیانِ خلیفه تنگ شد و جیره آنان بدیشان نرسید، لذا در صدد جنگ با او بر آمدند، امّا موفق نشدند.
مردم از او در هراس بودند و او در شهرها می‌گشت و
خراج جمع می‌کرد. در سال ۲۶۱ق قیام مساور بالا گرفت و به
خراسان یورش برد. الموفّق در راس سپاهی بزرگ به‌سوی او شتافت، اما مساور مخفی شد و با او مقابله نکرد. او این شیوه را همچنان ادامه داد تا این‌که هنگام ترک «بوازیج» به قصد رویارویی با سپاه خلیفه کشته شد.
عبدالسلام ترمانینی، رویدادهای تاریخ اسلام، ترجمه پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، ج۲، ص۹۸.
