مسائل ابن الأزرق (کتاب)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
نام کتاب: الاعجاز البیانی للقرآن و مسائل
ابن الازرق مؤلف: دکتر عائشه عبد الرحمن بنت الشاطی کتاب پیرامون یکی از مسائل مهم
علوم قرآن یعنی
اعجاز به رشته تحریر در آمده است.
مؤلف محترمه سعی نموده است یکی از وجوه اعجاز که همان
اعجاز بیانی است را در این کتاب توسط
آیات قرآن شرح و بسط نماید- وی با استفاده از آیات مختلف، اعجاز بیانی قرآن را بحث نموده و معتقد است که اعجاز نه تنها مربوط به کل
آیه و آیات قرآنی است بلکه شامل تک واژه‌های هر آیه نیز می‌شود به گونه‌ای که اگر یکی از کلمات را در یک آیه جابه جا کنیم و واژه‌ای معادل آنرا قرار دهیم اعجاز آن آیه از بین خواهد رفت. وی برای اثبات چنین نظریه‌ای بعضی از واژه‌ها که دارای معنای نزدیکی می‌باشند همچون:
رؤیا و
حلم و یا انس و ابصر و... را ذکر و می‌گوید در آیه ۴۴ و ۴۳ سوره یوسف
که رویا و حلم ذکر شده است نمی‌توان یکی را جای گزین دیگری نمود وی نیز عقیده دارد که مساله
تحدی قرآن مربوط است به زمان
پیامبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم و چون
مشرکان آن زمان از آوردن قرآن (مثل و یا سوره‌ای و یا آیه‌ای) عاجز ماندند دیگران نیز عاجز خواهند بود- به خلاف اعجاز قرآن که همیشگی است و ادامه دارد
کتاب دارای یک مقدمه و ۳ فصل است که مطالب آن به شرح ذیل است.
فصل اول: معجزه شامل:
معجزه - جدل و مبارزه جویی و نمایش اعجاز وجوه اعجاز و بیان قرآنی علمای بلاغت و اعجاز بیانی.
فصل دوم: دراسة استقرائیة (نظریه‌ای در اعجاز بیانی) شامل:
حروف مقطعه و راز نهفته در حروف دلالتهای الفاظ و راز کلمات بررسی بعضی از واژه‌ها مانند: رؤیا و حلم- آنس و ابصر- حلف و قسم اسلوبهای قرآنی و راز نهفته در چگونگی تعبیر مانند: استغناء از فاعل شروع با واو قسم- نفی همراه با قسم- سجع و مراعات فاصله.
فصل سوم: مسائل
ابن زرق در این فصل مسائلی را که
نافع ابن ازرق از
ابن عباس سئوال نموده (پیرامون شرح واژه‌های قرآنی) ذکر شده است مانند:
عزین- ینع- افلح- غول- کبد- حنان- مثبور خوار- مشید- قوم- شواظ- نحاس.
۱- پس از طرح موضوع بحث، سیر اجمالی از تاریخ تطور و تکامل آن بحث ارائه و کتابهای تالیف شده توسط صاحب نظران و اهل فن را ذکر می‌نماید.
۲- فصل دوم. در این فصل پیرامون دلالت الفاظ و راز نهفته در کلمات بحث می‌نماید- و معتقد است هر کدام از واژه‌های قرآنی دارای خصوصیتی است که واژه نزدیک به آن ندارد و نمی‌تواند یکی جای گزین دیگری شود.
۳- فصل سوم. در این فصل سؤالاتی را که نافع از
ابن عباس پیرامون شرح برخی از واژه‌های قرآنی نموده ذکر کرده و در برخی از آنها جوابی را که
ابن عباس داده مورد نقد و بررسی قرار می‌دهد.
۴- فصل دوم: در این فصل پیرامون- لا نافیه همراه قسم بحث می‌نماید پس از طرح موضوع مساله اقوال پیرامون آنرا ذکر و در پایان نظر خود را ارائه می‌نماید.
کتاب یک جلد و متن آن عربی و دارای ۶۱۷ صفحه است که مشخصات آن به قرار زیر است ۱- نوع کاغذ: معمولی ۲- چاپ: کامپیوتری ۳- جلد آن: شومیز ۴- نوبت چاپ: دوم ۵- تاریخ انتشار: ۱۴۰۴ هجری قمری ۶- ناشر: دار المعارف-
قاهره-
مصر ۷- دارای فهرست موضوعات در آخر کتاب تذکر:
این کتاب در سال ۱۳۷۶ ترجمه شده است که مشخصات آن چنین است:
۱- کاغذ: معمولی ۲- چاپ: کامپیوتری ۳- نوبت چاپ: اول ۴- تاریخ انتشار: ۱۳۷۶ ۵- ناشر: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی ۶- تیراژ: ۳ هزار نسخه ۷- جلد: شومیز
نرم افزار مشکات الانوار، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی.
