مزج (مفردات‌نهج‌البلاغه)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
مَزْج (به فتح میم و سکون زاء) از
واژگان نهج البلاغه به معنای خلط و آميختن است. مشتقات این ماده که در نهج البلاغه آمده عبارتند از:
مِزاج (به کسر میم) به معنای آميختن و چيز آميخته شده،
مُمازَج (به ضم میم) به معنای مخلوط شونده و
مُمْتَزجه (به فتح میم و سکون میم و فتح تاء) نيز به معنى مخلوط شونده است.
مَزْج به معنای خلط و آميختن است. «مَزَجَ الشرابَ بالماءِ: خلطهُ بهِ»
حضرت علی (علیه‌السّلام) درباره حق و باطل فرموده: اگر باطل از حق كنار شود بر اهل حقيقت مخفى نمى‌ماند و اگر حق از التباس به باطل رها شود زبان‌هاى معاندين از آن كوتاه مى‌شود:
«وَ لكِن يُؤْخَذُ مِنْ هذَا ضِغْثٌ، وَ مِنْ هذَا ضِغْثٌ، فَيُمْزَجَانِ! فَهُنَالِكَ يَسْتَوْلي الشَّيْطَانُ عَلَى أَوْلِيَائِهِ» «امّا مشتى از حق و مشتى از باطل گرفته و به هم آميخته مى‌شوند، اينجاست كه
شیطان بر دوستان خود مسلّط مى‌شود.»
(شرح‌های خطبه:
)
مِزاج به معنای آميختن و چيز آميخته شده است.
چنان‌كه
حضرت علی (علیه‌السّلام) فرموده:
«فَلَوْ أَنَّ الْبَاطِلَ خَلَصَ مِنْ مِزَاجِ الْحَقِّ لَمْ يَخْفَ عَلَى الْمُرْتَادِينَ» «اگر باطل از آميختن خلاص شود بر اهل حقيقت مخفى نمى‌ماند.»
(شرح‌های خطبه:
)
مُمازَج به معنای مخلوط شونده است.
چنان كه در سخن حضرت آمده است.
«مُمْتَزجه» نيز در نهج البلاغه آمده به معنى مخلوط شونده است.
شش مورد از مزج در «نهج البلاغه» آمده است.
•
قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «مزج»، ج۲، ص۹۷۶.
