مرصاد العباد (کتاب)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
مرصاد العباد یا مرصاد العباد من المبدأ الی المعاد تألیف
نجمالدین رازی به
زبان فارسی در
تصوف و سلوک عرفانی میباشد.
نجم رازی معروف به
نجم
الدین دایه، از اصحاب و مریدان
شیخ نجمالدین کبری بود.
نام او چنانکه در مقدمه
مرصاد العباد و در ابتدای
منارات السائرین نوشته شده «ابوبکر عبداللّه بن محمد بن شاهاوَر الاسدی الرازی»، است. در برخی منابع دیگر نام کامل او اینگونه نیز آمده است: عبداللّه بن محمد بن شاهاور بن انوشروان بن ابیالنّجیب الاسدی الرازی.
محل تولد
نجم
الدین دایه،
شهر ری است
و علاوه بر اینکه همه تذکرهنویسان در اینباره اتفاق دارند، نوشتههای خود او نیز مؤید آن است.
تاریخ ولادت
نجم
الدین در همه کتابهای تاریخی و تذکره که به شخصیت او پرداختهاند، ذکر نشده است؛ اما
شمسالدین ذهبی (عبدالله بن محمد بن شاهاوَرْ بن أنوشروان بن أَبِیالنجیب، الأسَدی، الرازی،
نجم
الدین، أَبُو بَکْر... وُلِد سنة ثلاثٍ و سبعین و خمسمائة)
و
صلاحالدین صفدی تاریخ ولادت او را در سال ۵۷۳ ه.ق میدانند.
نجم رازی در سال ۶۵۴ ه.ق از
دنیا رفت
و پیکر او در بیرون شهر
بغداد (شونیزیه نام مقبرهای است در سمت مغرب بغداد که جمع زیادی از صلحا در این مکان دفن شدهاند.) در کنار مزار
شیخ سَریّ سَقَطی و
جنید بغدادی (نهاوندی) به خاک سپرده شد.
نجم رازی پس از بروز
فتنه مغول از خوارزم به دیار
روم رفت و در
قونیه با
صدرالدین قونیوی و
جلالالدین بلخی (ملای روم) ملاقات کرد.
با اهمیتترین کتاب
نجم رازی به نام «
مرصاد العباد»، کتابی است نفیس که به زبان فارسی، در علم تصوف و اخلاق و
سیر و سلوک و آداب معاش و
معاد نگاشته شده و از آثار ادبی باارزشی است که در
قرن هفتم نوشته شده است. با وجود کثرت تألیفات
نجم رازی،
مرصاد العباد تحقیقاً شاهکار اوست؛ چراکه از نظر نثر یکی از زیباترین و شورانگیزترین نوشتههای عرفانی است. این اثر به قدری مهم و پردامنه است که عرفای بعد از
نجم رازی از جمله
مولوی و
حافظ همگی بهنحوی متأثر از آن هستند.
نجم رازی در مباحث خویش در
مرصاد العباد بسیار از
آیات و
احادیث استفاده کرده است.
پایگاه اسلام کوئست، برگرفته از مقاله «نجم رازی دایه»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۶/۰۳/۱۰.