• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

مَرْج (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





مَرْج (به فتح میم و سکون راء) از واژگان نهج البلاغه به معنای آميختن است. از مشتقات این کلمه در نهج البلاغه، مُرَوِّج (به ضم میم و فتح راء و واو مشدد مکسور) به معنای اختلاط است. مَريْج (به فتح میم و کسر راء) به معنى مختلط است. مَرْجان (به فتح میم و سکون راء) به معنای مرواريد كوچک است. دو مورد مرج و يک مورد مرجان در نهج البلاغه آمده است.



مَرْج به معنای آميختن است. اصل مرج به معنى خلط است. مُرَوِّج به معنای اختلاط است. مَرِيْج به معنى مختلط است. مَرْجَان به معنای مرواريد كوچک است، «صغار اللوءلوء».


آن‌گاه كه عثمان در محاصره بود، حضرت علی (علیه‌السلام) به منزل او تشريف برده و او را موعظه كرد، از جمله فرمود: «فَإِنَّهُ كَانَ يُقَالُ: يُقْتَلُ فی هذِهِ الاُْمَّةِ إِمَامٌ يَفْتَحُ عَلَيْهَا الْقَتْلَ وَالْقِتَالَ ... فَلاَ يُبْصِرُونَ الْحَقَّ مِنَ الْبَاطِلِ، يَمُوجُونَ فِيهَا مَوْجاً، وَيَمْرُجُونَ فِيهَا مَرْجاً» «رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌وآله) مى‌فرمود: در اين امّت رئيسى كشته مى‌شود و در قتل و قتال را براى آن‌ها باز مى‌كند، در نتيجه حق را از باطل تشخيص نمى‌دهند، در آن فتنه موج مى‌زنند و حق و باطل را با هم مختلط مى‌كنند.» (شرح‌های خطبه: )
حضرت در جایی دیگر فرموده: «وَ حَصِيدِ الْمَرْجَانِ» يعنى:« مرجان شكار شده و به دست آمده» (شرح‌های خطبه: )


دو مورد مرج و يک مورد مرجان در نهج البلاغه آمده است.


۱. قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۲، ص۹۷۰.    
۲. طریحی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت-الحسینی، ج۲، ص۳۲۹.    
۳. السید الشریف الرضی، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۳۶۰، خطبه ۱۶۴.    
۴. عبده، محمد، نهج البلاغه، ط مطبعة الإستقامة، ص۸۶، خطبه ۱۶۲.    
۵. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۲۳۵، خطبه ۱۶۴.    
۶. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۳۶۱، خطبه ۱۶۴.    
۷. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۵۵۲.    
۸. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۵۵۳.    
۹. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج۶، ص۳۴۷.    
۱۰. هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۱۰، ص۳۵.    
۱۱. ابن ابی‌الحدید، شرح نهج البلاغه، ج۹، ص۲۶۲.    
۱۲. السید الشریف الرضی، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۱۸۱، خطبه ۹۰.    
۱۳. عبده، محمد، نهج البلاغه، ط مطبعة الإستقامة، ص۱۶۰، خطبه ۸۹.    
۱۴. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۱۲۴، خطبه ۹۱.    
۱۵. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۱۷۹، خطبه ۹۱.    
۱۶. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۶۸۱.    
۱۷. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۶۹۱.    
۱۸. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج۴، ص۲۹.    
۱۹. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۶، ص۳۰۰.    
۲۰. ابن ابی‌الحدید، شرح نهج البلاغة، ج۶، ص۴۰۲.    
۲۱. السید الشریف الرضی، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۳۶۰، خطبه ۱۶۴.    
۲۲. السید الشریف الرضی، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۱۸۱، خطبه ۹۰.    



قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «مرج»، ج۲، ص۹۷۰.    






جعبه ابزار