• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

مخصص مجمل بین متباینین

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


مخصص مجمل بین متباینین، مخصص مردد بین دو امر متباین است.


تردید و دوران ناشی از اجمال ، در هر یک از مخصص مجمل مصداقی و مخصص مجمل مفهومی به دو صورت قابل تصور است:
۱. دوران بین اقل و اکثر ؛ ۲. دوران بین متباینین .
مخصص مجمل بین متباینین، مخصصی است که تردید ناشی از اجمال در آن به صورت تردید میان دو امر متباین می‌باشد، که دو صورت دارد:
ا) موردی که مفهوم آن، بین متباینین مردد باشد، مانند این که دلیل عام می‌گوید: «اکرم العلماء» و دلیل خاص می‌گوید: «لا تکرم زیدا العالم» و مفهوم زید بین «زید بن بکر» و «زید بن خالد» مردد است؛
ب) موردی که مصداق آن، بین متباینین مردد می‌باشد، مثل این که دلیل عام بگوید: «اکرم العلماء» و دلیل خاص بگوید: «لا تکرم الفساق من العلماء»، در حالی که معنای فاسق روشن است، ولی شک وجود دارد که کدام یک از دو فرد خارجی (زید یا عمرو) فاسق می‌باشد.

اقل و اکثر همیشه در جایی پیش می‌آید که قدر متیقن، یا همان اقل، وجود دارد، و مازاد بر آن (اکثر) مشکوک است؛ ولی در متباینین، قدر متیقن وجود ندارد.
[۱] محاضرات فی اصول الفقه، خویی، ابوالقاسم، ج۵، ص۱۸۲.    
[۲] مقالات الاصول، عراقی، ضیاء الدین، ج۱، ص۳۴۸.
[۳] مبادی فقه و اصول، فیض، علیرضا، ص (۲۳۷-۲۳۶).
[۴] اصول الاستنباط، حیدری، علی نقی، ص۱۴۰.    
[۵] الموجز فی اصول الفقه، سبحانی تبریزی، جعفر، ج۱، ۲، ص۱۹۶.    


۱. ↑ محاضرات فی اصول الفقه، خویی، ابوالقاسم، ج۵، ص۱۸۲.    
۲. ↑ مقالات الاصول، عراقی، ضیاء الدین، ج۱، ص۳۴۸.
۳. ↑ مبادی فقه و اصول، فیض، علیرضا، ص (۲۳۷-۲۳۶).
۴. ↑ اصول الاستنباط، حیدری، علی نقی، ص۱۴۰.    
۵. ↑ الموجز فی اصول الفقه، سبحانی تبریزی، جعفر، ج۱، ۲، ص۱۹۶.    


فرهنگ نامه اصول فقه، تدوین توسط مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی، ص۷۱۳، برگرفته از مقاله «مخصص مجمل بین متباینین».    

رده‌های این صفحه : مخصص مجمل‌
جعبه ابزار