• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

مخصص مجمل بین اقل و اکثر

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


مخصِّص مرّدّد بین اقلّ و اکثر را مخصص مجمل بین اقل و اکثر گویند.


تردید و دوران ناشی از اجمال در هر یک از مخصص مجمل مصداقی و مخصص مجمل مفهومی به دو صورت قابل تصور است:
۱. دوران بین اقل و اکثر؛ ۲. دوران بین متباینین.

مخصص مجمل بین اقل و اکثر، به مخصصی می‌گویند که تردید ناشی از اجمال در آن، به صورت تردید میان اقل و اکثر باشد، که دو صورت دارد:
ا) جایی که مفهوم آن مردد بین اقل و اکثر است؛ یعنی برای مثال، دلیل عام می‌گوید: «اکرم العلماء» و دلیل خاص می‌گوید: «لا تکرم الفساق من العلماء» و به این ترتیب، در مورد معنای واژه «فاسق» تردید به وجود می‌آید که آیا فقط به مرتکب کبیره، اطلاق می‌شود (اقل) یا به مرتکب کبیره و صغیره ، هر دو (اکثر).
ب) موردی که مصداق آن مردد بین اقل و اکثر است، و آن در جایی است که دلیل عام می‌گوید: «اکرم العلماء»، و دلیل خاص می‌گوید: «لا تکرم الفساق منهم»، که در مفهوم فاسق تردید نمی‌باشد، ولی معلوم نیست تعداد مرتکبین کبیره بیست نفر است (اقل) یا سی نفر (اکثر).
[۱] محاضرات فی اصول الفقه، خویی، ابوالقاسم، ج۵، ص (۱۸۰-۱۷۹).    
[۲] مبادی فقه و اصول، فیض، علیرضا، ص (۲۳۶_ ۲۳۵).
[۳] اصول الاستنباط، حیدری، علی نقی، ص۱۴۰.    
[۴] مقالات الاصول، عراقی، ضیاء الدین، ص۴۳۸     .
[۵] الموجز فی اصول الفقه، سبحانی تبریزی، جعفر، ج۱، ۲، ص۱۹۵.    


۱. ↑ محاضرات فی اصول الفقه، خویی، ابوالقاسم، ج۵، ص (۱۸۰-۱۷۹).    
۲. ↑ مبادی فقه و اصول، فیض، علیرضا، ص (۲۳۶_ ۲۳۵).
۳. ↑ اصول الاستنباط، حیدری، علی نقی، ص۱۴۰.    
۴. ↑ مقالات الاصول، عراقی، ضیاء الدین، ص۴۳۸     .
۵. ↑ الموجز فی اصول الفقه، سبحانی تبریزی، جعفر، ج۱، ۲، ص۱۹۵.    


فرهنگ نامه اصول فقه، تدوین توسط مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی، ص۷۱۳، برگرفته از مقاله «مخصص مجمل بین اقل و اکثر».    

رده‌های این صفحه : مخصص مجمل‌
جعبه ابزار