محن (مفردات‌نهج‌البلاغه)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
مَحْن (به فتح میم و سکون حاء) از
واژگان نهج البلاغه به معنای آزمايش كردن است. از مشتقات این کلمه در
نهج البلاغه؛
مِحْنة (به کسر میم و سکون حاء) چيزى است كه انسان با آن امتحان مى‌شود، جمع آن
مِحَن (به کسر میم و فتح حاء) است.این کلمه مواردى از آن در نهج البلاغه آمده است.
مَحْن (مثل عقل) به معنای آزمايش كردن است. «مَحَنَهُ مَحْناً: اختبرهُ و جرَّبهُ»
حضرت علی (علیه‌السلام) درباره ميّت فرموده:
«أُقْعِدَ فِي حُفْرَتِهِ نَجِيّاً لِبَهْتَةِ السُّؤَالِ، وَ عَثْرَةِ الامْتِحَانِ» «نشانده مى‌شود در قبرش مناجات كنان (كه صداى او را جز ملائكه نشنوند) براى حيرت سوال قبر و لغزش در امتحان اعمال.»
(شرح‌های خطبه:
) از اين معلوم مى‌شود كه روح در قبر وارد بدن مى‌شود و انسان مى‌نشيند تا جواب دهد، چنان‌كه در كتاب (سيرى در عالم برزخ) گفته‌ام
مِحْنة به كسر اول چيزى است كه انسان با آن امتحان مى‌شود، جمع آن مِحَن (مثل خرد) است.
حضرت درباره
آدم ضعيف الايمان فرموده:
«وَ إِنْ عَرَتْهُ مِحْنَةٌ انْفَرَجَ عَنْ شَرَائِطِ الْمِلَّة» «اگر امتحانى پيش آيد از دين خارج مى‌شود.»
(شرح‌های حکمت:
) «محن البلوى» در «محض» گذشت.
این کلمه مواردی از آن در نهج البلاغه آمده است.
•
قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «محن»، ج۲، ص۹۶۵.
