محمد تافلاتی
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
تافلاتی، محمدبن
محمد طیّب مالکی،
فقیه و
شاعر حنفی قرن دوازدهم است.
وی در
مغرب زاده شد؛ از زمان تولدش اطلاعی در دست نیست.
از
کودکی به
تحصیل پرداخت و در هشت سالگی
قرآن را
حفظ کرد.
در
نحو، آجرومیّه صنهاجی را نزد
پدر خود و در
عقاید، کتاب سنوسیّه را نزد شیخ
محمد سعدی جزایری آموخت و هنوز به سن
بلوغ نرسیده بود که کتاب سنوسیّه را برای
طلاّب تدریس می‌کرد.
سپس به قصد ادامه تحصیل به
طرابلس و از آن‌جا به
مصر رفت و در
الازهر مشغول تحصیل شد.
وی نزد استادانی چون محمدبن سالم حنفی (متوفی ۱۱۸۲) صاحب کتاب الثمره البهیّه و
احمد ملوی (متوفی ۱۱۸۱)
علم آموخت.
پس از مدتی، هنگامی که از راه
دریا قصد بازگشت به وطن داشت، به دست فرنگیان (
اروپاییان)
اسیر و روانه مالطه (
مالت) شد.
تافلاتی دو سال در آن‌جا اقامت کرد و با احاطه علمی به مناظره با
مسیحیان در باره
الوهیت مسیح و
معجزه پیامبر اکرم صلی اللّه علیه و آله وسلم و دیگر مسائل پرداخت و به رغم
سن کم، بر آنان فایق آمد.
وی پس از این توقف در مالطه به
اسکندریه و
قاهره و
حجاز و
یمن و
بحرین و
بصره و
حلب سفر کرد؛ از زمان و مدت این سفرها اطلاعی در دست نیست.
سپس در
بیت المقدس اقامت گزید و در ۱۱۹۰ یا ۱۱۹۱ از
دنیا رفت.
تألیفات تافلاتی را در
نظم و
نثر بیش از هشتاد اثر دانسته اند، از جمله: تحفه المجدین؛ غایه الارشاد فی احادیث البلاد؛ حسن التبیان فی معنی مدلول القرآن؛ الصلح بین المجتهدین؛ القهوه والدخان؛ المعراج؛ اسرارالبسمله؛ صخره بیت المقدس؛ الاسعاد فی شرح و تخمیس بانت سعاد؛ و
دیوان شعر.
(۱) اسماعیل بغدادی، ایضاح المکنون، ج ۱، در حاجی خلیفه، ج ۳.
(۲) اسماعیل بغدادی، هدیه العارفین، ج ۲، در حاجی خلیفه، ج ۶.
(۳) زرکلی.
(۴)
محمد عبدالحی بن عبدالکبیر کتانی، فهرس الفهارس و الاثبات، چاپ احسان عباس، بیروت ۱۴۰۲/۱۹۸۲.
(۵)
محمد خلیل بن علی مرادی، سِلک الدُرَر فی اعیان القرن الثانی عشر، بولاق ۱۲۹۱ـ۱۳۰۱، چاپ افست بغداد (بی تا).
(۶) الموسوعه الفلسطینیه، دمشق ۱۹۸۴.
دانشنامه جهان اسلام، بنیاد دائرة المعارف اسلامی، برگرفته از مقاله «تافلاتی»، شماره۳۱۶۷.
