• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

محمد بن مسلم زهری (دائرة‌المعارف‌مؤلفان‌اسلامی)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



مقالات مرتبط: محمد بن مسلم زهری.

ابوبکر محمد بن مسلم زهری (۵۲-۱۲۴قفقیه، مورخ، از راویان و حافظان حدیث، تابعین و از اصحاب و یاران امام زین العابدین و امام صادق (علیهماالسلام) بود که از امام سجاد (علیه‌السّلام) روایت نقل کرده است.



ابوبکر محمد بن مسلم بن عبدالله بن عبدالله بن شهاب زهری قرشی مدنی، در سال ۵۲ق متولد شد. او اهل مدینه و ساکن شام بود و از خاندان بنی زهرة بن کلاب، از قبیله قریش و جزء تابعین به شمار می‌رفت. برخی زمان ولادت او را مختلف ذکر کرده‌اند. او از اصحاب و یاران امام زین العابدین و امام صادق (علیهماالسلام) بود و از امام سجاد (علیه‌السّلام) و افرادی مانند عطاء بن ابی رباح، عروة بن زبیر و عقبة بن سوید انصاری روایت کرده است.


زهری فردی فقیه، مورخ و از راویان و حافظان حدیث بوده و آنچه می‌شنید، ثبت می‌نمود. نسائی او را از راویان برتر دانسته است. او فردی موثق و دارای احادیث بسیار بود.


روایت‌گرانی همچون سفیان بن عیینه، صالح بن کیسان، ایوب سختیانی و خالد بن یزید مصری از او روایت کرده‌اند.


او به دربار سلاطین اموی مانند عبدالملک (حکومت ۶۵-۸۶قولید (حکومت ۸۶-۹۶قسلیمان (حکومت ۹۶-۹۹ق) و عمر بن عبدالعزیز (حکومت ۹۹-۱۰۱ق) رفت‌ و آمد داشت و از جانب یزید بن عبدالملک (حکومت ۱۰۱- ۱۰۵ق) به منصب قضاوت منصوب گردید. او در زمان هشام بن عبدالملک (حکومت ۱۰۵-۱۲۵ق) تعلیم فرزندان وی را به عهده داشت. برخی او را فردی نظامی و در رتبه فرماندهان دانسته‌اند. او فردی سخاوتمند بود.


مامقانی حال او را معلوم ندانسته و رای و عقیده او را مستقیم نمی‌داند و به اخبار او اعتماد نمی‌کند.
[۱۹] مامقانی، عبدالله، تنقیح المقال، ج۳، ص۱۸۷.
شیخ طوسی نیز درباره او اصطلاح «عدوّ» را به کار برده است و در مقابل، تستری او را از موالی امام سجاد (علیه‌السّلام) دانسته و کلام شیخ طوسی را قبول ندارد. کتاب مغازی رسول الله (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) اثر اوست.


وی در سال ۱۲۴ق در شغب، ناحیه‌ای در مرز حجاز و فلسطین درگذشت. زمان فوت او را مختلف آورده‌اند.


۱. شیخ طوسی، رجال الطوسی، ص۳۰۰.    
۲. ابن خلکان، احمد بن محمد، وفیات الاعیان، ج۴، ص۱۷۷-۱۷۸.    
۳. حلی، حسن بن علی، رجال ابن داوود، ص۱۸۴.    
۴. خزرجی، احمد بن عبدالله، خلاصة تذهیب تهذیب الکمال، ص۳۵۹.    
۵. کحاله، عمررضا، معجم المؤلفین، ج۱۲، ص۲۱.    
۶. مزی، یوسف بن عبدالرحمن، تهذیب الکمال، ج۲۶، ص۴۴۰.    
۷. شیخ طوسی، رجال الطوسی، ص۱۰۱.    
۸. شیخ طوسی، رجال الطوسی، ص۲۹۹.    
۹. مزی، یوسف بن عبدالرحمن، تهذیب الکمال، ج۲۶، ص۴۲۴.    
۱۰. ابن خلکان، احمد بن محمد، وفیات الاعیان، ج۴، ص۱۷۷.    
۱۱. کحاله، عمررضا، معجم المؤلفین، ج۱۲، ص۲۱.    
۱۲. ابن حجر عسقلانی، احمد بن علی، تقریب التهذیب، ص۵۰۶.    
۱۳. ابن جزری، محمد بن محمد، غایة النهایه، ج۲، ص۲۶۳.    
۱۴. مزی، یوسف بن عبدالرحمن، تهذیب الکمال، ج۲۶، ص۴۲۸.    
۱۵. مزی، یوسف بن عبدالرحمن، تهذیب الکمال، ج۲۶، ص۴۲۷.    
۱۶. ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۵، ص۳۳۱.    
۱۷. ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۵، ص۳۴۱.    
۱۸. خزرجی، احمد بن عبدالله، خلاصة تذهیب تهذیب الکمال، ص۳۵۹.    
۱۹. مامقانی، عبدالله، تنقیح المقال، ج۳، ص۱۸۷.
۲۰. شیخ طوسی، رجال الطوسی، ص۱۱۹.    
۲۱. تستری، محمدتقی، قاموس الرجال، ج۹، ص۵۸۳.    
۲۲. تستری، محمدتقی، قاموس الرجال، ج۹، ص۵۸۳.    
۲۳. حاجی خلیفه، مصطفی بن عبدالله، کشف الظنون، ج۲، ص۱۷۴۶.    
۲۴. شیخ طوسی، رجال الطوسی، ص۳۰۰.    
۲۵. کحاله، عمررضا، معجم المؤلفین، ج۱۲، ص۲۱.    
۲۶. ابن خلکان، احمد بن محمد، وفیات الاعیان، ج۴، ص۱۷۸.    
۲۷. زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۷، ص۹۷.    
۲۸. بخاری، محمد بن اسماعیل، التاریخ الکبیر، ج۱، ص۲۲۰.    
۲۹. ابن ابی حاتم رازی، عبدالرحمن بن محمد، الجرح و التعدیل، ج۸، ص۷۱.    
۳۰. اردبیلی، محمد بن علی، جامع الرواة، ج۲، ص۲۰۱.    
۳۱. حسینی تفرشی، سید مصطفی، نقد الرجال، ج۴، ص۳۲۴.    
۳۲. قهپایی، عنایت‌الله، مجمع الرجال، ج۶، ص۵۴.    
۳۳. خوئی، سید ابوالقاسم، معجم رجال الحدیث، ج۱۸، ص۲۷۱.    



• پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی، دائرة المعارف مؤلفان اسلامی، ج۱، ص۷۰۲، برگرفته از مقاله «محمد زهری».






جعبه ابزار