• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

محمد بن قاسم بقری

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


‌بقری، شمس الدین ابوالاکرام محمدبن قاسم بن اسماعیل البقری شیخ القُرّاءِ جامع ازهر و فقیه شافعی است .


بقری، شمس الدین ابوالاکرام محمدبن قاسم بن اسماعیل البقری (متوفی ۱۱۱۱)،شیخ القُرّاءِ جامع ازهر و فقیه شافعی. در (۱۰۱۸ در)قریه دارالبقر مصر زاده شد و در قاهره تحصیل کرد و از محضر علمای برجسته زمان خود بهره برد.
قرائت را نزد عبدالرحمان یمنی، حدیث را نزد بابِلی،نورالدین حلبی (متوفی ۱۰۴۴، صاحب السیرة الحلبیّة (انسان العیون فی سیرة الامین المأمون)) و برهان الدین لَقانی (متوفی ۱۰۴۱)، فقه را نزد احمدبن سلامه مزاحی (متوفی ۱۰۷۵؛ استاد بزرگ قرائت در قاهره و علی بن یحیی زیّادی (متوفی ۱۰۲۴) و محمدبن احمد شَوْبَری (متوفی ۱۰۶۹)) و تصوف را از عموی خود، موسی بن اسماعیل بقری فرا گرفت.
در فقه شافعی تَبحّر یافت و با وجود این، آثارش گواه بر این است که قلمرو اختصاصی او علوم قرآنی و قرائت بوده، و بویژه، در قرائت کسان بسیاری از دانش او بهره جسته‌اند (به گفته عبدالرحمان جَبَرتی،
[۱] عبدالرحمن بن حسن جَبَرتی، تاریخ عجائب الا´ثار فی التراجم والاخبار، ج۱، ص۱۱۶، بیروت.
بیشتر دانشمندان مصر یا شاگرد او بوده‌اند یا شاگردِ شاگردان او. )

۱.۱ - آثار بقری

مهمترین آثار او عبارت‌اند از: القواعد المُقرره فی الفوائد المُحَرّره، در شیوه قرائت ائمه قرائت و قواعد آن؛ غُنیه الطالبین و مُنیه الراغبین در تجوید ـ این کتاب به مقدمه البقری نیز شهرت دارد؛سِلک الدُرَر فی اعیان القرن الثانی عشر العمده السنیّه، حاوی قواعدی درباره «ن» ساکن، تنوین، مد، قصر و غیره؛ فتح الکبیرالمتعال، در توضیح مشکلات بعض آیات.
آثار دیگر او فوائد فی الوقف و الابتداء.
[۲] دارالکتب الظاهریة، فهرس مخطوطات دارالکتب الظاهریة، ج۱، ص۲۲۴ـ ۲۲۵، علوم القرآن الکریم، چاپ صلاح محمدخیمی، ج ۱، دمشق ۱۴۰۳/ ۱۹۸۳.
[۳] دارالکتب الظاهریة، فهرس مخطوطات دارالکتب الظاهریة، ج۱، ص۴۳۶ـ۴۳۹، علوم القرآن الکریم، چاپ صلاح محمدخیمی، ج ۱، دمشق ۱۴۰۳/ ۱۹۸۳.
[۴] الفهرست الشامل للتراث العربیّة الاسلامیة المخطوط: علوم القرآن، مخطوطات التجوید،ج ۲، ص ۴۲۷ـ۴۳۳،، عمان ۱۴۰۶/۱۹۸۶.


(۱) اسماعیل بغدادی، ایضاح المکنون، در حاجی خلیفه، کشف الظنون، بیروت ۱۴۱۰/۱۹۹۰، ستون ۱۴۹.
(۲) اسماعیل بغدادی، هدیة العارفین، در حاجی خلیفه، کشف الظنون،، بیروت ۱۴۱۰/ ۱۹۹۰.
(۳) عبدالرحمن بن حسن جَبَرتی، تاریخ عجائب الا´ثار فی التراجم والاخبار، بیروت.
(۴) دارالکتب الظاهریة، فهرس مخطوطات دارالکتب الظاهریة، علوم القرآن الکریم، چاپ صلاح محمدخیمی، دمشق ۱۴۰۳/ ۱۹۸۳.
(۵) خیرالدین زرکلی، الاعلام، بیروت ۱۹۸۶.
(۶) الفهرست الشامل للتراث العربیّة الاسلامیة المخطوط: علوم القرآن، مخطوطات التجوید، عمان ۱۴۰۶/۱۹۸۶،.
(۷) عمررضا کحاله، معجم المؤلفین، دمشق ۱۹۵۷ـ۱۹۶۱، چاپ افست بیروت.
(۸) محمدخلیل بن علی مرادی، سِلک الدُرَر فی اعیان القرن الثانی عشر، بولاق ۱۲۹۱ـ۱۳۰۱، چاپ افست.

۱. ↑ عبدالرحمن بن حسن جَبَرتی، تاریخ عجائب الا´ثار فی التراجم والاخبار، ج۱، ص۱۱۶، بیروت.
۲. ↑ دارالکتب الظاهریة، فهرس مخطوطات دارالکتب الظاهریة، ج۱، ص۲۲۴ـ ۲۲۵، علوم القرآن الکریم، چاپ صلاح محمدخیمی، ج ۱، دمشق ۱۴۰۳/ ۱۹۸۳.
۳. ↑ دارالکتب الظاهریة، فهرس مخطوطات دارالکتب الظاهریة، ج۱، ص۴۳۶ـ۴۳۹، علوم القرآن الکریم، چاپ صلاح محمدخیمی، ج ۱، دمشق ۱۴۰۳/ ۱۹۸۳.
۴. ↑ الفهرست الشامل للتراث العربیّة الاسلامیة المخطوط: علوم القرآن، مخطوطات التجوید،ج ۲، ص ۴۲۷ـ۴۳۳،، عمان ۱۴۰۶/۱۹۸۶.


دانشنامه جهان اسلام، بنیاد دائرة المعارف اسلامی، برگرفته از مقاله «‌بقری»، شماره۱۵۶۰.    


رده‌های این صفحه : تراجم | علمای اهل سنت | علمای قرن دوازدهم | فقهای شافعی
جعبه ابزار