• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

محمد بن حاتم سمین

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



ابوعبدالله محمد بن حاتم سمین۲۳۵ق)، از محدثان قرن سوم هجری قمری در بغداد بود که به امور نظامی و جنگی نیز آگاهی داشت.



ابوعبدالله محمد بن حاتم بن میمون سمین مروزی قطیعی بغدادی، اصالتاً اهل مرو بود، اما در قطیعة الربیع، محله‌ای در بغداد زندگی می‌کرد. او نزد کسانی چون سفیان بن عیینه، یزید بن هارون، وکیع بن جراح و اسحاق بن منصور علم حدیث را فراگرفت. برخی علمای رجال اهل‌سنت او را محدثی صالح، ثقه و کثیرالروایه، و برخی چون مسلم او را کذّاب توصیف کرده‌اند. قطیعی علاوه بر آشنایی در علم حدیث، به امور نظامی و جنگی نیز آگاهی داشت و از مجاهدان و جنگجویان باذکاوت به شمار می‌رفت. او در جنگ با رومیان به خاطر حیله‌ای که به کار برد، باعث پیروزی لشکر اسلام بر سپاه روم شد و نیروهای رومی متلاشی شدند و از خود کشته و اسرای فراوانی به جای نهادند. کسانی چون بخاری، مسلم، ابوحاتم رازی، ابوداود و حسن بن سفیان از او روایت کرده‌اند. وی در بغداد کتابی را به نام تفسیرالقرآن جمع آوری نمود و سرانجام در اواخر سال ۲۳۵ق در همان‌جا از دنیا رفت. گویا قطیعی مورد نظر ابن ندیم هم که کتابی در متشابهات قرآن داشته، همین فرد است.
[۵] ابن ندیم، محمد بن اسحاق، الفهرست، ص۳۹.



۱. خطیب بغدادی، احمد بن علی، تاریخ بغداد، ج۲، ص۲۶۵-۲۶۶.    
۲. سمعانی، عبدالکریم بن محمد، الانساب، ج۷، ص۲۵۰.    
۳. صفدی، خلیل بن ایبک، الوافی بالوفیات، ج۲، ص۲۳۳.    
۴. ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۱، ص۴۵۰.    
۵. ابن ندیم، محمد بن اسحاق، الفهرست، ص۳۹.
۶. ابن سعد، محمد، الطبقات الکبری، ج۷، ص۳۵۹.    
۷. ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۱۷، ص۳۱۴.    
۸. بخاری، محمد بن اسماعیل، التاریخ الکبیر، ج۱، ص۷۰.    
۹. ابن جوزی، عبدالرحمن بن علی، المنتظم، ج۱۱، ص۲۳۳.    
۱۰. ابن حجر عسقلانی، احمد بن علی، تقریب التهذیب، ج۱، ص۴۷۲.    
۱۱. سیوطی، عبدالرحمن بن ابی‌بکر، طبقات الحفاظ، ص۲۰۲.    
۱۲. ابن حبان، محمد بن حبان، الثقات، ج۹، ص۸۶.    
۱۳. ابن ابی حاتم رازی، عبدالرحمن بن محمد، الجرح و التعدیل، ج۷، ص۲۳۷.    
۱۴. ذهبی، محمد بن احمد، میزان الاعتدال، ج۳، ص۵۰۳.    
۱۵. خزرجی، احمد بن عبدالله، خلاصة تذهیب تهذیب الکمال، ص۳۳۱.    
۱۶. داوودی، محمد بن علی، طبقات المفسرین، ج۲، ص۱۲۰.    
۱۷. بغدادی، اسماعیل بن محمد، هدیة العارفین، ج۲، ص۱۲.    
۱۸. کحاله، عمررضا، معجم المؤلفین، ج۹، ص۱۶۷.    



• پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی، دائرة المعارف مؤلفان اسلامی، ج۱، ص۷۰۶، برگرفته از مقاله «محمد سمین».






جعبه ابزار