محمد بن ایوب رازی

ابوعبدالله محمد بن ایوب بن یحیی رازی (حدود ۲۰۰-۲۹۴ق)، مشهور به ابن ضریس، از محدثان و مفسران اهل‌سنت قرن سوم هجری قمری بود.

ابوعبدالله محمد بن ایوب بن یحیی بن ضریس رازی بجلی، از پیشینه وی اطلاعات زیادی در دست نیست. گفته‌اند که وی در حدود ۲۰۰ق به دنیا آمد. نزد کسانی چون مسلم بن ابراهیم، ابوولید طیالسی، سهل بن بکّار و عبدالله بن جرّاح علم حدیث را فرا گرفت. ذهبی او را محدثی حافظ و ثقه دانسته است. روایت‌گرانی همچون احمد بن اسحاق، اسماعیل بن نجید، عبدالله بن محمد بن عبدالوهاب و دیگران از او روایت نقل کرده‌اند. رازی پس از عمری طولانی سرانجام در روز عاشورا سال ۲۹۴ق در شهر ری از دنیا رفت.

آثارش عبارت‌اند از: تفسیر القرآن و فضائل القرآن. از آثار وی برمی‌آید که وی در عرصه قرآن پژوهی فعالیت داشته و از علوم قرآنی بهره‌مند بوده است.

۱.	↑ ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۳، ص۴۴۹.
۲.	↑ ذهبی، محمد بن احمد، تذکرة الحفاظ، ج۲، ص۱۶۰.
۳.	↑ بغدادی، اسماعیل بن محمد، هدیة العارفین، ج۲، ص۲۱.
۴.	↑ ذهبی، محمد بن احمد، العبر، ج۱، ص۴۲۶.
۵.	↑ ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۲۲، ص۲۵۶.
۶.	↑ صفدی، خلیل بن ایبک، وافی بالوفیات، ج۲، ص۱۶۸.
۷.	↑ داوودی، محمد بن علی، طبقات المفسرین، ج۲، ص۱۰۹.
۸.	↑ ابن ابی حاتم رازی، عبدالرحمن بن محمد، الجرح و التعدیل، ج۷، ص۱۹۸.
۹.	↑ سیوطی، عبدالرحمن بن ابی‌بکر، طبقات الحفّاظ، ص۲۸۷.
۱۰.	↑ ابن حبان، محمد بن حبان، الثقات، ج۹، ص۱۵۲.
۱۱.	↑ سزگین، فؤاد، تاریخ التراث العربی، ج۱، ص۹۶.
۱۲.	↑ بغدادی، اسماعیل بن محمد، ایضاح المکنون، ج۲، ص۱۹۷.
۱۳.	↑ ابن عماد حنبلی، عبدالحی، شذرات الذهب، ج۲، ص۲۱۶.
۱۴.	↑ کحاله، عمررضا، معجم المؤلفین، ج۹، ص۸۳.
۱۵.	↑ زرکلی، خیرالدین، اعلام، ج۶، ص۴۶.

• پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی، دائرة المعارف مؤلفان اسلامی، ج۱، ص۶۹۶، برگرفته از مقاله «محمد رازی».