• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

محمد بن احمد صابونی

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


ابوالفضل محمد بن احمد صابونی، از فقهای بزرگ شیعه، آشنا به تاریخ و نجوم و از اصحاب امام‌ هادی (علیه‌السّلام) بود که دارای تالیفات فراوانی است.


ابوالفضل محمد بن احمد بن ابراهیم صابونی جعفی کوفی، اهل مصر، و به جهت داشتن علم و دانش، دارای موقعیت و منزلتی در آن منطقه بود.
[۱] نجاشی، احمد بن علی، رجال النجاشی، ص۳۷۴.    
شیخ طوسی وی را در زمره اصحاب امام‌ هادی (علیه‌السّلام) نام برده،
[۲] شیخ طوسی، رجال الطوسی، ص۴۲۲.    
ولی از ائمه روایتی نقل نکرده است.
[۳] حلی، حسن بن علی، رجال ابن داوود، ص۱۶۱.    
برخی رجالیون متاخر گفته‌اند: او غیبت کبرا را درک کرده و از فقهای بزرگ و آشنا به تاریخ و نجوم بوده است.
[۴] بحرالعلوم، سیدمهدی، الفوائد الرجالیه، ج۳، ص۱۹۹.    
صابونی ابتدا زیدی مذهب بود، ولی از این عقیده برگشت و به امامیه پیوست.
[۵] نجاشی، احمد بن علی، رجال النجاشی، ص۳۷۴.    
جعفر بن محمد بن قولویه از وی روایت کرده است.
[۶] امین، سید محسن، اعیان الشیعه، ج۹، ص۶۵.    
او صاحب تالیفات فراوانی است که از آن میان کتاب الفاخر وی شهرت بسیار داشته، به گونه‌ای که خود به عنوان صاحب الفاخر معرفی شده است. این کتاب خود مشتمل بر اصول و فروع و خطبه‌ها و مطالب بسیاری بوده که به ۶۷ کتاب می‌رسد.
[۷] بحرالعلوم، سیدمهدی، الفوائد الرجالیه، ج۳، ص۲۰۰-۲۰۳.    


نجاشی آثار وی را به قرار ذیل برشمرده است: الفاخر تفسیر معانی القرآن و تسمیة اصناف کلامه التوحید و الایمان مبتدء الخلق تفسیر الرؤیا الفاخر تفسیر معانی القرآن و تسمیة اصناف کلامه التوحید و الایمان مبتدء الخلق الطهاره فرض الصلاة صلاة التطوّع صلاة الجمعه صلاة المسافر صلاة الخوف صلاة الکسوف صلاة الاستسقاء صلاة الغدیر صلاة الجنائز الزکاة الصیام الاعتکاف الحج المعائش البیوع عهدة الرقیق امّ الولد المدبّر المکاتب العتق الرهن الشرکه الشفعه المضاربه الاجارات الغصب الضیافه الاقطاعات الحواله العطایا و الضمان اللقطه و الضاّله الودیعه الصلح الذریعه العمری و السکنی الهبه و النحله الایمان و النذور الشروط الحبس النکاح المواریث الوصایا الایلاء المطلقات المتعه نفی الولد النشوز اللعان الطلاق العدد الدیات المحاربه الجهاد الحدود قسمة الغنائم السبق و الرمی الجزیه القضاءِ و الشهادات الضحایا الصید و الذبائح الادعیه الاشربه الخطب و تفسیر الرؤیا.
[۸] نجاشی، احمد بن علی، رجال النجاشی، ص۳۷۴.    
شیخ طوسی از کتاب‌های المتخیر و التخییر نیز نام برده
[۹] شیخ طوسی، الفهرست، ص۱۹۲.    
که در برخی منابع از آن دو به کتاب المحبر و کتاب التحبیر و المجبر و المخیر تعبیر شده است
[۱۰] آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعه، ج۲۰، ص۲۳۴.    
[۱۱] بحرالعلوم، سیدمهدی، الفوائد الرجالیه، ج۳، ص۲۰۰.    
و پیداست که تصحیف در آنها رخ داده است. کتاب‌های او را محمد بن احمد بن ابراهیم
[۱۲] نجاشی، احمد بن علی، رجال النجاشی، ص۳۷۵.    
و حسن خیزرانی، معروف به ابن ابی العساف
[۱۳] شیخ طوسی، الفهرست، ص۱۹۳.    
روایت کرده‌اند.
[۱۴] مامقانی، عبدالله، تنقیح المقال، ج۲۰، ص۳۹۱.    
[۱۵] خوئی، سید ابوالقاسم، معجم رجال الحدیث، ج۱۵، ص۳۲۴.    
[۱۶] حلی، حسن بن علی، رجال ابن داوود، ص۱۶۱.    
[۱۷] علامه حلی، خلاصة الاقوال، ص۲۶۵.    
[۱۸] قهپایی، عنایت‌الله، مجمع الرجال، ج۵، ص۱۲۵.    


۱. ↑ نجاشی، احمد بن علی، رجال النجاشی، ص۳۷۴.    
۲. ↑ شیخ طوسی، رجال الطوسی، ص۴۲۲.    
۳. ↑ حلی، حسن بن علی، رجال ابن داوود، ص۱۶۱.    
۴. ↑ بحرالعلوم، سیدمهدی، الفوائد الرجالیه، ج۳، ص۱۹۹.    
۵. ↑ نجاشی، احمد بن علی، رجال النجاشی، ص۳۷۴.    
۶. ↑ امین، سید محسن، اعیان الشیعه، ج۹، ص۶۵.    
۷. ↑ بحرالعلوم، سیدمهدی، الفوائد الرجالیه، ج۳، ص۲۰۰-۲۰۳.    
۸. ↑ نجاشی، احمد بن علی، رجال النجاشی، ص۳۷۴.    
۹. ↑ شیخ طوسی، الفهرست، ص۱۹۲.    
۱۰. ↑ آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعه، ج۲۰، ص۲۳۴.    
۱۱. ↑ بحرالعلوم، سیدمهدی، الفوائد الرجالیه، ج۳، ص۲۰۰.    
۱۲. ↑ نجاشی، احمد بن علی، رجال النجاشی، ص۳۷۵.    
۱۳. ↑ شیخ طوسی، الفهرست، ص۱۹۳.    
۱۴. ↑ مامقانی، عبدالله، تنقیح المقال، ج۲۰، ص۳۹۱.    
۱۵. ↑ خوئی، سید ابوالقاسم، معجم رجال الحدیث، ج۱۵، ص۳۲۴.    
۱۶. ↑ حلی، حسن بن علی، رجال ابن داوود، ص۱۶۱.    
۱۷. ↑ علامه حلی، خلاصة الاقوال، ص۲۶۵.    
۱۸. ↑ قهپایی، عنایت‌الله، مجمع الرجال، ج۵، ص۱۲۵.    


• پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی، دائرة المعارف مؤلفان اسلامی، ج۱، ص۷۰۹-۷۱۰، برگرفته از مقاله «محمد صابونی».


رده‌های این صفحه : اصحاب امام هادی | شخصیت‌های قرن 3 (قمری) | فقیهان شیعه قرن 3 (قمری) | مؤلفان شیعه قرن 3 (قمری) | منجمان قرن 3 (قمری) | مورخان شیعه قرن 3 (قمری)
جعبه ابزار