محمد بن دیوداد
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
محمد بن دیوداد، ملقب به افشین، از سرداران خلفای عباسی در
قرن سوم قمری بود. وی امیر
مکه و
مدینه شد و قیام‌های شیعی را در
یمن سرکوب کرد.
محمد بن ابی الساج دیوداد، فرزند دیودست، ملقب به افشین، مانند پدرش از سرداران دلاور بود. خلیفه
معتضد او را در سال ۲۶۳ق امیر حرمین (مکه و مدینه) کرد و او با دوراندیشی حکومت کرد و قیام‌های شیعی را در یمن سرکوب کرد. در سال ۲۶۹ق
الموفق او را والی
انبار و
رحبه ابن مالک کرد و هنگامی که
خمّارویه طولونی در سال ۲۷۱ق. بر
حلب مسلط شد، امارت و حکومت او را تایید و در مقامش تثبیت کرد، امّا در سال ۲۷۵ق با او اختلاف پیدا کرد و خمّارویه لشکری به سوی او روانه کرد و میان طرفین نبردی در ثنیة العقاب رخ داد که در آن، ابن ابی الساج شکست خورد و به
بغداد گریخت.
الموفق او را گرامی داشت و در سال ۲۸۰ق او را به‌سوی «
مراغه» روانه کرد تا آن‌جا را از چنگ عبدالله بن حسن درآورد. محمد، قیام را سرکوب و عبدالله را دستگیر کرد و کشت و در سال ۲۸۵ق الموفق او را به امارت
آذربایجان و
ارمنستان گماشت و او در مقام خود، همچنان بود تا آن که در سال ۲۸۸ق درگذشت و پسرش دیوداد به جای پدر نشست.
عبدالسلام ترمانینی، رویدادهای تاریخ اسلام، ترجمه پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، ج۲، ص۱۴۶.
