• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

محله بوقان

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



بوقان، ناحیه‌ای قدیمی در سرزمین سند (در پاکستان امروزی) بود.




در نقشه‌های جغرافیایی کنونی، نامی از بوقان دیده نمی‌شود، ولی وجود آن از اواسط قرن اول هجری تا اواخر قرن سوم هجری در منطقه سجستان (سیستان) محرز است. این ناحیه در جنوب قندهار و شمال قیقان /کیکان و در مغرب ملتان /مولتان واقع بوده، آنجا که جلگ هموار ناحیه سجستان در قسمت جنوب شرقی تمام می‌شده و به ارتفاعاتی نسبتاً بلند می‌رسیده است. بوقان بین ْ۳۰ تا ْ۳۲ عرض شمالی و ْ۶۵ تا ْ۶۷ طول شرقی، در شمال شرقی دریای عمان بوده
[۱] حسین مونس، اطلس تاریخ اسلام، ج۱، ص۱۱۸، قاهره ۱۴۰۷/۱۹۸۷.
و جنوبی‌‌ترین نقطه آن، حدود هشت درجه با مدار رأس السرطان فاصله داشته است.



فتوح البلدان بلاذری، قدیمترین منبعی است که در آن نام بوقان و قیقان، به مناسبت ذکر فتوحات دوران خلافت معاویه ، آمده است.
[۲] احمد بن یحیی بلاذری، فتوح البلدان، ج۱، ص۶۰۶، ترجمه و مقدمه از محمد توکل، تهران ۱۳۶۷ ش.
زیاد، والی بصره ، منذِرِ بن جارود عَبْدی مکنی به ابوالاشعث را بر سرحدّات هند ولایت داد و او به غزای بوقان و قیقان رفت و در این نبرد پیروز شد. اهالی این ناحیه بعد از این فتح مسلمان شدند
[۳] احمد بن یحیی بلاذری، فتوح البلدان، ج۱، ص۶۰۷، ترجمه و مقدمه از محمد توکل، تهران ۱۳۶۷ ش.
[۴] احمد بن اسحاق یعقوبی، تاریخ یعقوبی، ج ۲، ص ۱۷۱، ترجمه محمدابراهیم آیتی، تهران ۱۳۵۶ ش.
بعد از مرگ منذر، عبیدالله، پسر و جانشین زیاد، سَنان بن سَلَمه را به جای او گماشت
[۵] احمد بن اسحاق یعقوبی، تاریخ یعقوبی، ج ۲، ص ۱۷۱، ترجمه محمدابراهیم آیتی، تهران ۱۳۵۶ ش.
و حَریّ بن حَریّ باهلی، فرمانده نیروهای جنگی سنان بن سلمه شد.
[۶] یاقوت حموی، معجم البلدان، ج۱، ص۷۶۱، چاپ فردیناند ووستنفلد، لایپزیگ ۱۸۶۶ـ۱۸۷۳، چاپ افست تهران ۱۹۶۵.




در دوره خلافت معتصم عباسی (۲۲۳ـ۲۲۷) عمران بن موسی بن یحیی بن خالد برمکی در ناحیه بوقان شهری ساخت و آن را بیضاء نامید.
[۷] یاقوت حموی، معجم البلدان، ج۱، ص۷۶۲، چاپ فردیناند ووستنفلد، لایپزیگ ۱۸۶۶ـ۱۸۷۳، چاپ افست تهران ۱۹۶۵.
این شهر، در اراضی غربی شاخابه سند نزدیک بوقان، جهت سرکوبی قبایل شورشی و ایجاد امنیتِ پادگان نظامی آنجا، بنا شد، ولی ظاهراً ترقی نکرد، زیرا بعد از این عصر، جهانگردان، جغرافی‌نویسان و مورخان دیگر از آن ذکری نکرده‌اند.
[۸] عبدالحی حبیبی، تاریخ افغانستان بعد از اسلام، ج۱، ص۷۰۲، تهران ۱۳۶۳ ش.




(۱) احمد بن یحیی بلاذری، فتوح البلدان، ترجمه و مقدمه از محمد توکل، تهران ۱۳۶۷ ش.
(۲) عبدالحی حبیبی، تاریخ افغانستان بعد از اسلام، تهران ۱۳۶۳ ش.
(۳) حسین مونس، اطلس تاریخ اسلام، قاهره ۱۴۰۷/۱۹۸۷.
(۴) یاقوت حموی، معجم البلدان، چاپ فردیناند ووستنفلد، لایپزیگ ۱۸۶۶ـ۱۸۷۳، چاپ افست تهران ۱۹۶۵.
(۵) احمد بن اسحاق یعقوبی، تاریخ یعقوبی، ترجمه محمدابراهیم آیتی، تهران ۱۳۵۶ ش .


 
۱. حسین مونس، اطلس تاریخ اسلام، ج۱، ص۱۱۸، قاهره ۱۴۰۷/۱۹۸۷.
۲. احمد بن یحیی بلاذری، فتوح البلدان، ج۱، ص۶۰۶، ترجمه و مقدمه از محمد توکل، تهران ۱۳۶۷ ش.
۳. احمد بن یحیی بلاذری، فتوح البلدان، ج۱، ص۶۰۷، ترجمه و مقدمه از محمد توکل، تهران ۱۳۶۷ ش.
۴. احمد بن اسحاق یعقوبی، تاریخ یعقوبی، ج ۲، ص ۱۷۱، ترجمه محمدابراهیم آیتی، تهران ۱۳۵۶ ش.
۵. احمد بن اسحاق یعقوبی، تاریخ یعقوبی، ج ۲، ص ۱۷۱، ترجمه محمدابراهیم آیتی، تهران ۱۳۵۶ ش.
۶. یاقوت حموی، معجم البلدان، ج۱، ص۷۶۱، چاپ فردیناند ووستنفلد، لایپزیگ ۱۸۶۶ـ۱۸۷۳، چاپ افست تهران ۱۹۶۵.
۷. یاقوت حموی، معجم البلدان، ج۱، ص۷۶۲، چاپ فردیناند ووستنفلد، لایپزیگ ۱۸۶۶ـ۱۸۷۳، چاپ افست تهران ۱۹۶۵.
۸. عبدالحی حبیبی، تاریخ افغانستان بعد از اسلام، ج۱، ص۷۰۲، تهران ۱۳۶۳ ش.




دانشنامه جهان اسلام، بنیاد دائرة المعارف اسلامی، برگرفته از مقاله «محله بوقان»، شماره۲۱۰۰.    




جعبه ابزار