مجله بررسی‌های تاریخی
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
انتشار
نشریه بررسی‌های تاریخی از سال ۱۳۴۵ ش آغاز و در طول سیزده سال انتشار، در ۷۹ شماره، ۲۳۲
محقق،
مورخ و
ادیب با آن همکاری می‌کردند و در آن، ۸۰۳ موضوع مستند و ۱۵۰۰
سند و مدرک معتبر تاریخی ـ سیاسی درباره
ایران به چاپ رساندند و چند شماره از آن به زبان‌های انگلیسی و
فرانسه ترجمه و در میان ایران‌شناسان و دانشگاه‌های خارجی، منتشر کرد.
بررسی‌های تاریخی، مجله، نشریه‌ای در
تاریخ، تاریخ نظامی ایران و تحقیقات ایران‌شناسی (۱۳۴۵ـ۱۳۵۷ ش)، انتشار این مجله از ۱۳۴۵ ش آغاز شد، هیئت رئیسه افتخاری آن، با عضویت وزیر جنگ، رئیس ستاد بزرگ ارتشتاران و رئیس
دانشگاه تهران به وجود آمد که برای تعیین خط مشی مجله جلسه‌ای سالانه تشکیل می‌دادند، اعضای هیئت مدیره این نشریه از امرای
ارتش بودند، جلسات هیئت مدیره برای نظارت بر چاپ مقالات دو
ماه یک بار برگزار می‌شد.
مدیر مسئول و سردبیر نشریه می‌بایست از افسران ارشد با تحصیلات عالی و تألیفاتی در زمینه تاریخی انتخاب می‌شدند؛ بدین جهت طبق اساسنامه مجله، از رئیس گروه تاریخ دانشگاه تهران و دو تن مورخ، یک استاد باستان‌شناسی، یک استاد زبان و ادبیات فارسی و یک استاد حقوق دعوت می‌شد تا برای بررسی مقالات در جلسات هیئت تحریریه که دو هفته یک بار تشکیل می‌شد، شرکت کنند. سردبیران این مجله به ترتیب،
سرهنگ دکتر جهانگیر قائم مقامی (تا ۱۳۴۹ ش)،
سرهنگ یحیی شهیدی (تا ۱۳۵۵ ش) و
سرهنگ محمد کشمیری (تا بهمن ۱۳۵۷ ش) بودند.
شماره اول و دوم مجله در یک جلد در شهریور ۱۳۴۵ ش منتشر شد.
با این نشریه، در طول سیزده سال انتشار، ۲۳۲ محقق، مورخ و ادیب از جمله
ابراهیم پورداوود،
خانبابا بیانی،
محمد جواد مشکور،
عباس زریاب،
باستانی پاریزی،
ایرج افشار و... همکاری می‌کردند و در آن، ۸۰۳ موضوع مستند و ۵۰۰، ۱
سند و مدرک معتبر تاریخی ـ سیاسی درباره ایران به چاپ رساندند.
بررسی‌های تاریخی شامل مقالاتی پژوهشی در زمینه‌های گوناگون از جمله
تاریخ، تشکیلات و کتاب‌شناسی نظامی، اسناد و فرمان‌های تاریخی، تک‌نگاری‌های تاریخی و جغرافیایی،
فرهنگ و
تمدن ایران پیش و بعد از
اسلام و نیز در موضوعات
دین،
ادبیات،
قوم شناسی،
باستان شناسی،
هنر،
سکه شناسی، نشان‌ها و آیین دربار و سرانجام روابط سیاسی، نظامی، فرهنگی و تجاری ایران با کشورهای دیگر است که برخی از آن‌ها از اعتبار ویژه‌ای برخوردار است.
این نشریه هر دو ماه یک بار (سالانه شش شماره) با قطع ۲۴•۱۷ سانتیمتر در دویست الی سیصد صفحه به چاپ می‌رسید. ۷۷ شماره و دو شماره مخصوص جمعاً ۷۹ شماره، از این مجله منتشر شد. تیراژ آن در سال سیزدهم ۱۰۰، ۳ نسخه بود، که در چاپخانه ارتش چاپ می‌شد.
وزارت اطلاعات و جهانگردی، مجله بررسی‌های تاریخی را، زیر نظر ستاد بزرگ ارتشتاران، و با کمک وزارت فرهنگ و هنر و وزارت خارجه به زبان‌های انگلیسی و فرانسه ترجمه و در میان ایران‌شناسان و دانشگاه‌های خارجی، منتشر کرد. اولین شماره آن در شهریور ۱۳۵۰ سپتامبر ۱۹۷۱ به چاپ رسید و تا ۱۳۵۷ ش سه شماره از آن چاپ و منتشر شد.
(۱) بررسی‌های تاریخی، سال ۱، ش ۱ و ۲ (بهار ـ تابستان ۱۳۴۵)
دانشنامه جهان اسلام، بنیاد دائرة المعارف اسلامی، برگرفته از مقاله «مجله بررسی‌های تاریخی»، ج۱، ص۹۳۸.
