مَأْدُبَه (مفردات‌نهج‌البلاغه)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
مَأْدُبَه یا
مَأْدَبَه (با فتح و ضم دال) از مفردات
نهج البلاغه، به غذایی که در مهمانی‌ها یا عروسی‌ها داده می‌شود، گفته می‌شود.
به‌همین جهت
حضرت امیر (علیه‌السلام) یکی از فرماندارنش را به‌خاطر
شرکت در همین مهمانی‌ها توبیخ نمود.
این لفظ فقط دو بار در «نهج‌البلاغه» یافت شده است.
مأدبه به‌معنای
طعام میهمانی است.
این
کلمه با فتح و ضم دال هر دو آمده است.
در
اقرب الموارد می‌گوید:
«اَلمأْدَبَة طَعَام صُنِع لِدَعوةٍ او عرس.»
مواردی که در «نهج‌البلاغه» به کار رفته‌اند، به شرح ذیل می باشند:
یکی آن‌جا که به فرماندار
بصره عثمان بن حنیف می‌نویسد:
«يا بْنَ حُنَيْف، فَقَدْ بَلَغَني أَنَّ رَجُلاً مِنْ فِتْيَةِ أَهْلِ الْبَصْرَةِ دَعاكَ إلى مَأْدُبَة، فَأَسْرَعْتَ إِلَيْها.» یعنی «ای پسر حنیف به من
خبر رسید که مردی از اهل بصره تو را به میهمانی
دعوت کرده و تو شتابان به آن‌جا رفته‌ای.»
دیگری آن‌جا که دربارۀ
خدا می‌فرماید:
«سُبْحانَكَ خالِقاً وَ مَعْبوداً! بِحُسْنِ بَلائِكَ عِنْدَ خَلْقِكَ، خَلَقْتَ داراً، وَ جَعَلْتَ فيها مَأْدُبـةً مَشْرَباً وَ مَطْعَماً، وَ أَزْواجاً وَ خَدَماً، وَ قُصوراً، وَ أَنْهاراً، وَ زُروعاً، وَ ثِماراً.» «تو منزّهى كه هم آفريدگار و هم معبودى! از نعمت‌هاى نيكى كه به آفريدگان
عطا كرده‌اى اين است كه سرايى آفريدى (به نام سراى
آخرت) و در آن سفره‌اى گستردى (كه همه چيز در آن يافت مى‌شود) آشاميدنى و خوردنى، همسران و خدمت گزاران، كاخ‌ها و نهرها و كشتزارها و ميوه‌ها در آن قرار دادى.»
منظور از «دارا»
بهشت است.
این لفظ فقط دو بار در «نهج‌البلاغه» یافت شده است.
•
قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «مأدبه»، ص۳۰-۳۱.
