لیلی اُخیلی، دختر عبدالله بن رَحال بن شدّاد بن کعب، از قبیله بنیعامر بن صعصعه است. ماجرای عشق او با «توبة بن حُمَیّر» معروف است. توبه دلباخته لیلی بود و میخواست با او ازدواج کند، اما پدر لیلی درخواست او را نپذیرفت و دخترش را به ازدواج مرد دیگری درآورد. لیلی شاعرهای زیرک و باهوش بود. روزی عبدالملک بن مروان به او گفت: «توبه» از تو چه دید که اینگونه شیفته و دلباختهات شد؟ لیلی پاسخ داد: مردم از تو چه دیدند که خلیفهات کردند. او چندین بار نزد حجاج رفت و حجاج بن یوسف نیز او را گرامی میداشت. در طبقه شاعران، پس از «خنساء» شاعره معروف قرار دارد. لیلی، در سفری که به ری میرفت، در شهر ساوه درگذشت. عبدالسلام ترمانینی، رویدادهای تاریخ اسلام، ترجمه پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، ج۱، ص۲۴۶. |