• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

لیلی بنت عبدالله اخیلیه

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


مقالات مرتبط: لیلی بنت عبدالله اخیلیه (رویدادهای‌تاریخ‌اسلام‌ترمانینی).

لیلی بنت عبدالله اخیلیه (م حدود ۸۰ق)، از زنان شاعر عرب در صدر اسلام بود که شهرتش به سبب اشعار و اخبار او با توبة بن حمیر بود.


لیلی بنت عبدالله بن رحّال بن شداد بن کعب بن معاویة بن عباده اُخیلیه، اصل وی از قبیله بنی عامر بن صعصعه بود.
[۱] بکری‌ اندلسی، عبدالله بن عبدالعزیز، سمط اللآلی، ج۱، ص۱۱۹.    
لیلی زنی فصیحه، عفیفه و جمیله بود
[۲] زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۵، ص۲۴۹.    
که توبة بن حمّیر از وی خواستگاری کرد، ولی پدرش نپذیرفت
[۳] ابن شاکر کتبی، محمد بن شاکر، فوات الوفیات، ج۳، ص۲۲۶.    
و او را به ازدواج یکی از بنی الادلع در آورد.
[۴] کحاله، عمررضا، اعلام النساء، ج۴، ص۳۲۱.
لیلی یکی از زنان شاعر عرب در صدر اسلام،
[۵] ابن شاکر کتبی، محمد بن شاکر، فوات الوفیات، ج۳، ص۲۲۶.    
و شهرتش به سبب اشعار و اخبار او با توبة بن حمیر بود.
[۶] ابن حجر عسقلانی، احمد بن علی، الاصابه، ج۵، ص۴۸۰.    
وی در طول زندگی خویش با افرادی همچون معاویه (حکومت ۴۱-۶۰ق)، عبدالملک بن مروان و حجاج گفت گوهایی در خصوص علاقه‌اش به توبه داشته و جایزه‌هایی نیز از آنان دریافت کرده است. همچنین با نابغه جعدی مهاجات داشت و بر او پیروز گشت.
[۷] جمحی، محمد بن سلام، طبقات الشعراء، ص۲۷.
به اعتقاد برخی، لیلی از خنسای شاعره نیز برتر بود،
[۸] مرزبانی، محمد بن عمران، الموشح، ص۱۰۲.    
اما بعضی فقط خنساء را مقدم بر وی شمرده‌اند.
[۹] ابن تغری بردی، یوسف، النجوم الزاهره، ج۱، ص۱۹۳.    


درباره مرگ او گفته شده که هنگام گذر از کنار قبر توبه شترش رمید و او را به زمین زد و همان دم جان سپرد و کنار قبر توبه مدفون گردید.
[۱۰] کحاله، عمررضا، اعلام النساء، ج۴، ص۳۳۲.
نقل دیگری است که وی هنگام بازگشت از نزد پسرعمویش قتیبه بن مسلم باهلی، امیر خراسان، در شهر ری
[۱۱] دهخدا، علی‌اکبر، لغت نامه، ج۱۲، ص۷۵۴۷.
یا فارس
[۱۲] سزگین، فؤاد، تاریخ التراث العربی، ج۳، ص۱۳۸.
یا ساوه
[۱۳] بلاذری، احمد بن یحیی، فتوح البلدان، ص۳۰۴.    
در حدود ۸۰ یا پس از ۸۵ق
[۱۴] سزگین، فؤاد، تاریخ التراث العربی، ج۳، ص۱۳۸.
درگذشت.
[۱۵] ابن شاکر کتبی، محمد بن شاکر، فوات الوفیات، ج۳، ص۲۲۶.    
دیوان شعر اثر اوست.
[۱۶] حاجی خلیفه، مصطفی بن عبدالله، کشف الظنون، ج۱، ص۸۰۸.    
[۱۷] کحاله، عمررضا، معجم المؤلفین، ج۸، ص۱۶۲.    
[۱۸] بغدادی، عبدالقادر بن عمر، خزانة الادب، ج۶، ص۲۴۲.    
[۱۹] ابوالفرج اصفهانی، علی بن حسین، الاغانی، ج۱۱، ص۱۳۷.    
[۲۰] ابوالفرج اصفهانی، علی بن حسین، الاغانی، ج۲۱، ص۲۲۳.    
[۲۱] ابوالفرج اصفهانی، علی بن حسین، الاغانی، ج۲۲، ص۴۷۲.    
[۲۲] ابن قتیبه دینوری، عبدالله بن مسلم، عیون الاخبار، ج۱، ص۳۹۱.    


۱. ↑ بکری‌ اندلسی، عبدالله بن عبدالعزیز، سمط اللآلی، ج۱، ص۱۱۹.    
۲. ↑ زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۵، ص۲۴۹.    
۳. ↑ ابن شاکر کتبی، محمد بن شاکر، فوات الوفیات، ج۳، ص۲۲۶.    
۴. ↑ کحاله، عمررضا، اعلام النساء، ج۴، ص۳۲۱.
۵. ↑ ابن شاکر کتبی، محمد بن شاکر، فوات الوفیات، ج۳، ص۲۲۶.    
۶. ↑ ابن حجر عسقلانی، احمد بن علی، الاصابه، ج۵، ص۴۸۰.    
۷. ↑ جمحی، محمد بن سلام، طبقات الشعراء، ص۲۷.
۸. ↑ مرزبانی، محمد بن عمران، الموشح، ص۱۰۲.    
۹. ↑ ابن تغری بردی، یوسف، النجوم الزاهره، ج۱، ص۱۹۳.    
۱۰. ↑ کحاله، عمررضا، اعلام النساء، ج۴، ص۳۳۲.
۱۱. ↑ دهخدا، علی‌اکبر، لغت نامه، ج۱۲، ص۷۵۴۷.
۱۲. ↑ سزگین، فؤاد، تاریخ التراث العربی، ج۳، ص۱۳۸.
۱۳. ↑ بلاذری، احمد بن یحیی، فتوح البلدان، ص۳۰۴.    
۱۴. ↑ سزگین، فؤاد، تاریخ التراث العربی، ج۳، ص۱۳۸.
۱۵. ↑ ابن شاکر کتبی، محمد بن شاکر، فوات الوفیات، ج۳، ص۲۲۶.    
۱۶. ↑ حاجی خلیفه، مصطفی بن عبدالله، کشف الظنون، ج۱، ص۸۰۸.    
۱۷. ↑ کحاله، عمررضا، معجم المؤلفین، ج۸، ص۱۶۲.    
۱۸. ↑ بغدادی، عبدالقادر بن عمر، خزانة الادب، ج۶، ص۲۴۲.    
۱۹. ↑ ابوالفرج اصفهانی، علی بن حسین، الاغانی، ج۱۱، ص۱۳۷.    
۲۰. ↑ ابوالفرج اصفهانی، علی بن حسین، الاغانی، ج۲۱، ص۲۲۳.    
۲۱. ↑ ابوالفرج اصفهانی، علی بن حسین، الاغانی، ج۲۲، ص۴۷۲.    
۲۲. ↑ ابن قتیبه دینوری، عبدالله بن مسلم، عیون الاخبار، ج۱، ص۳۹۱.    


• پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی، دائرة المعارف مؤلفان اسلامی، ج۱، ص۶۳۷-۶۳۸، برگرفته از مقاله «لیلی اُخیلیه».


رده‌های این صفحه : درگذشتگان سال 80 (قمری) | زنان شاعر | شاعران عرب قرن 1 (قمری) | شخصیت‌های قرن 1 (قمری) | مؤلفان قرن 1 (قمری)
جعبه ابزار