لِحْیَة (لغات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
لِحْیَة:(لا تَأْخُذْ بِلِحْيَتي) «لِحْیَة» (به کسر لام و سکون حاء) به معنای
ریش است.
ماجرای برگشت
موسی (علیه‌السلام) از
کوه طور، ایشان با شدت و عصبانيت هر چه تمام‌تر اين سخنان را با برادرش مى‌گفت و بر او فرياد مى‌زد، درحالى كه
ريش و
سر او را گرفته بود و مى‌كشيد.
هارون (علیه‌السلام) كه ناراحتى شديد
برادر را ديد، براى اين‌كه او را بر سر
لطف آورد، و از التهاب او بكاهد و ضمنا
عذر موجه خويش را در اين ماجرا بيان كند گفت:
فرزند مادرم!
ريش و سر مرا مگير، من فكر كردم كه اگر به مبارزه برخيزم و درگيرى پيدا كنم
تفرقه شديدى در ميان
بنی اسرائیل مى‌افتد.
به موردی از کاربرد «لِحْیَة» در
قرآن، اشاره می‌شود:
(قالَ يا ابْنَ أُمَّ لا تَأْخُذْ بِلِحْيَتي وَ لا بِرَأْسي إِنّي خَشيتُ أَن تَقولَ فَرَّقْتَ بَيْنَ بَني إِسْرائيلَ وَ لَمْ تَرْقُبْ قَوْلي) «
هارون گفت: اى فرزند مادرم! اى برادر!
ريش و سر مرا مگير! زيرا من ترسيدم بگويى تو ميان بنى‌اسرائيل تفرقه انداختى، و سفارش مرا مراعات نكردى.»
علامه طباطبایی در
تفسیر المیزان می‌فرمایند:
(قالَ يا بْنَ أُمَّ لا تَأْخُذْ بِلِحْيَتي وَ لا بِرَأْسي ...) كلمه
(يا بْنَ أُمَّ) در اصل «يا بن امى» بوده و اين تعبيرى است كه براى به
رحم آوردن طرف براى تحريک كردن و رأفت او آورده مى‌شود،
هارون آن را گفت تا شايد
غضب موسى را فرو بنشاند، و از اين‌كه گفت: سر و
ريش مرا مگير معلوم مى‌شود كه موسى از شدت غضب موسى سر و
ريش هارون را گرفت تا او را بزند.
•
شریعتمداری، جعفر، شرح و تفسیر لغات قرآن بر اساس تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله «لحیة»، ج۴، ص ۱۷۰.
