لِباس (مفردات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
لِباس (به کسر لام) از
واژگان قرآن کریم به معنای پوشیدنی است. این واژه در
قرآن به
استعاره در معانی مختلفی به کار رفته است، همانند:
لباس بهشتی،
لباس عفت،
لباس تقوا،
لباس جوع و
خوف و
لباس شب.
لِباس به معنای پوشیدنی است.
این واژه در
قرآن به
استعاره در معانی مختلفی به کار رفته است، که در ذیل به آن اشاره می‌شود:
(وَ لِباسُهُمْ فِیها حَرِیرٌ) (و
لباس‌هايشان از
حریر است)
(اُحِلَّ لَکُمْ لَیْلَةَ الصِّیامِ الرَّفَثُ اِلی نِسائِکُمْ هُنَ لِباسٌ لَکُمْ وَ اَنْتُمْ لِباسٌ لَهُنَ) (
آمیزش جنسى با همسرانتان، در شبِ روزهايى كه
روزه مى‌گيريد،
حلال است؛ آنها
لباس شما هستند، و شما
لباس آنها)
همان‌طور که
لباس بدن انسان را می‌پوشاند همین‌طور زن مرد را و مرد زن را از اعمال منافی
عفت از قبیل
زنا،
چشم چرانی و غیره می‌پوشاند و محفوظ می‌کند. ظاهرا بدین جهت مرد
لباس زن و زن
لباس مرد قلمداد شده است، زن بی‌مرد و مرد بی‌زن به حکم انسان عریان است.
(وَ لِباسُ التَّقْوی ذلِکَ خَیْرٌ) (امّا جامه پرهيزگارى بهتر است)
لباس تقوی را
حیاء و
عمل صالح گفته‌اند، ولی باید آن را اعمّ گرفت؛
تقوی پوشش و
لباسی است که از هر
لباس انسان را محترم‌تر و محفوظ‌تر می‌کند و آن
لباس معنوی است.
(فَاَذاقَهَا اللَّهُ لِباسَ الْجُوعِ وَ الْخَوْفِ بِما کانُوا یَصْنَعُونَ) نسبت
لباس به
خوف و
جوع ظاهرا از آن جهت است که خوف و گرسنگی به همه آن شهر گسترش یافته و همه را فرا گرفته بود، مثل
لباس که تمام بدن را می‌پوشاند. در
مفردات گفته: گویند «تدرّع فلان الفقر و
لبس الخوف» فلانی زره فقر و
لباس ترس را به تن کرد.
بعضی گوید علّت آمدن
لباس در
آیه آنست که خوف و جوع در آنها آشکار شد مثل آشکار بودن
لباس در بدن.
اذاقه چنانکه گفته‌اند دلالت بر قلّت دارد، پس
لباس دلالت بر احاطه و اذاقه دلالت بر کمی دارد یعنی: «گرسنگی و ترس را به همه رسانید ولی کم، تا
پند گیرند». طبرسی
ذوق را استعاره از
امتحان دانسته است.
(وَ هُوَ الَّذِی جَعَلَ لَکُمُ اللَّیْلَ لِباساً وَ النَّوْمَ سُباتاً) (او كسى است كه
شب را براى شما پوشش قرار داد، و
خواب را مايه استراحت)
چون ظلمت شب همه را مثل
لباس فرا می‌گیرد لذا به آن
لباس اطلاق شده است.
و اللّه العالم.
قرشی بنابی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، برگرفته از مقاله "لبس"، ج۶، ص۱۷۸.
