لا جَرَم (لغات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
لا جَرَم:(لا جَرَمَ أَنَّ اللَّهَ يَعْلَمُ) كلمه
«لا جَرَم» مركب از «لا» و «جَرَم» است كه معمولًا براى تأكيد و به معناى «قطعاً» به كار مى‌رود، و گاهى، به معناى «لابد»
(ناچار) و حتى گاهى، به معناى «قسم» استعمال مى‌شود، مثل اين كه مى‌گویيم: لا جَرَمَ لَأَفْعَلَنَّ: «سوگند مى‌خورم كه اين كار را انجام مى‌دهم».
و اما اين كه چگونه اين معانى از «لا جَرَمَ» استفاده شده از اين جهت است كه «جَرَم» در اصل، به معناى چيدن و قطع كردن ميوه از درخت است، و هنگامى كه «لا» بر سر آن در آيد، مفهومش اين مى‌شود كه هيچ چيزى نمى‌تواند اين موضوع را قطع كند، و از آن جلوگيرى نمايد و به اين ترتيب، معناى «مسلماً» و «ناچار» و گاهى «سوگند» از آن استفاده مى‌شود.
(لاَ جَرَمَ أَنَّ اللّهَ يَعْلَمُ مَا يُسِرُّونَ وَ مَا يُعْلِنُونَ إِنَّهُ لاَ يُحِبُّ الْمُسْتَكْبِرِينَ) (بى‌ترديد
خداوند از آن‌چه پنهان مى‌دارند و آن‌چه آشكار مى‌سازند باخبر است؛ او مستكبران را دوست نمى‌دارد.)
علامه طباطبایی در
تفسیر المیزان می‌فرماید: كلمه لا جرم كلمه‌اى است مركب از لا و جرم كه در همه احوال به يک صورت استعمال مى‌شود، و به طورى كه
خلیل و
سیبویه گفته‌اند، معناى تحقيق را افاده مى‌كند، تعريف‌هايى هم كه ديگران براى اين كلمه كرده‌اند، برگشتش به همين تعريف خليل و سيبويه است، هر چند كه در اصل مركب بودنش اختلاف كرده‌اند خليل گفته: اين كلمه، كلمه تحقيقى است كه جز در مورد جواب، استعمال نمى‌شود، مثلا شنونده در برابر سخن گوينده‌اى كه گفته: چنين و چنان كرده‌اند مى‌گويند: لا جرم پشيمان خواهند شد. معناى آيه اين است كه محققا و يا حقا خداى تعالى آن‌چه را كه ايشان پنهان مى‌دارند و يا آشكار مى‌سازند مى‌داند، و اين تعبير كنايه از تهديد به كيفرى سخت است، يعنى خدا مى‌داند كارهايى كه در نهان و آشكار مى‌كنند، و به زودى آنان را به سزاى اعمالشان مى‌رساند و در برابر انكار و استكبارشان مؤاخذه مى‌فرمايد، زيرا او مستكبرين را دوست نمى‌دارد.
(دیدگاه
شیخ طبرسی در
مجمع البیان:
)
•
مکارم شیرازی، ناصر، لغات در تفسیر نمونه، بر گرفته از مقاله «لا جَرَم»، ص۴۷۷.
