قيس فرزند ربيع در منابع كهن نام و نشانى ندارد؛ ولى منابع متأخر وى را از دوستان و یاران امام حسین عليه‌السلام قلمداد كرده در رديف شهيدان كربلا برشمرده‌اند.
ملاحسين واعظ كاشفى گويد: آورده‌اند كه محمد بن مقداد و عبدالله بن ابودجانه ، بايكديگر از آن سيد و سرور دستور خواسته به ميدان رفتند و حرب‌ه‌اى مردانه كردند، بسيارى را كشتند و خسته گردانيدند؛ و چون خواستند كه به ملازمت امام عليه السلام آيند، فوجى سوار از لشكر فجار گرداگرد ايشان فروگرفتند. سعد كه غلام اميرالمؤمنين على عليه السلام بود با پنج تن از مواليان و بندگان امام حسین عليه السلام كه قيس بن ربيع و اشعث -بن- سعد و عمرو بن قرط و حنطمه و حماد بودند، به مدد ايشان رفتند. به واسطه كثرت مخالفت و ضرب‌هاى متوالى و مترادف، هر هشت تن از اين شش درفانى متوجه مناظر هشتگانه بهشت جاودانى شدند.
