قیاس شبه
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
قیاس دارای «فرعِ» قابل
مقایسه با چند «
اصل » را
قیاس شبه می‌گویند.
قیاس شبه،
قیاسی است که
فرع آن، برای
قیاس شدن با دو یا چند اصل صلاحیت داشته و بین آنها مردد است؛ یعنی به هر اصلی از یک نظر
شباهت دارد. در این گونه موارد،
مجتهد فرع را به اصلی که
شباهت بیشتری به آن دارد، ملحق می‌سازد؛ برای مثال،
شراب گرفته شده از «نی» را هم می‌توان به
خمر قیاس نمود، از این نظر که احیاناً مست کننده نیز هست، و هم می‌توان به نوشیدنی‌های
مباح دیگر
قیاس نمود، چون در طبیعت آن مست کنندگی وجود ندارد.
یکی از راه‌های اثبات علت در
قیاس، روشی است که از آن به «
شبه» تعبیر کرده‌اند و
قیاسی که این گونه صورت می‌گیرد «
قیاس شبه» نامیده می‌شود.
بیشتر فقهای عامه «
قیاس شبه» را
حجت ندانسته و از آن احتراز می‌کنند.
فرهنگ‌نامه اصول فقه، تدوین توسط مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی، ص۶۵۵، برگرفته از مقاله «قیاس شبه».
