• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

قیاس بسیط

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


قیاس بسیط، یکی از اصطلاحات به‌کار رفته در علم منطق بوده و به‌معنای قیاس مشتمل بر دو مقدمه فقط است.


قیاس در یک تقسیم به بسیط و مرکب تقسیم می‌شود.
[۱] مظفر، محمدرضا، المنطق، ص۳۰۰.    
[۲] قطب‌الدین رازی، محمد بن‌ محمد، تحریر القواعد المنطقیه فی شرح رسالة الشمسیه، ص۱۳۹.
[۳] شیرازی، قطب‌الدین، درة التاج (منطق)، ص۱۴۵.
[۴] ابن‌سینا، حسین بن عبدالله، النجاة، ص۹۲-۹۳.    
قیاس بسیط، قیاسی است که منحصرا از دو مقدمه تشکیل گردیده و هر دو مقدمه ی آن یا به خودی خود معلوم و بدیهی است و یا بدیهی نیست ولی قبلا در علم دیگری به اثبات رسیده و یا به نحو اصول موضوعه پذیرفته شده و اثبات آن به جای دیگر موکول شده است. در قیاس بسیط بیشتر از یک حد اوسط (در قیاس اقترانی) یا آنچه به مثابه حد اوسط است (در قیاس استثنایی) نمی‌تواند باشد. بنابراین هر قیاس بسیط دو مقدمه دارد و کمتر و بیشتر از آن محال است.
[۵] خواجه نصیرالدین طوسی، محمد بن محمد، اساس الاقتباس، ص۱۸۹.    
[۶] ابوالحسن سالاری، بهمنیار بن مرزبان، التحصیل، ص۱۵۸.
[۷] علامه حلی، حسن بن یوسف، الجوهر النضید، ص۱۰۰.    
[۸] ابوالبركات ابن‌ملكا، هبه‌الله بن علي، الکتاب المعتبر فی الحکمة، ص۱۶۱.
[۹] مجتهد خراسانی (شهابی)، محمود، رهبر خرد، ص۳۲۱-۳۲۲.
[۱۰] شهاب‌الدین سهروردی، یحیی بن حبش، منطق التلویحات، ص۶۰.
[۱۱] مشکوةالدینی، عبدالمحسن، منطق نوین مشتمل بر اللمعات المشرقیه فی الفنون المنطقیه، ص۵۴۴-۵۴۵.    


در تنظیم این مقاله از منابع ذیل استفاده شده است:

• شیرازی، قطب‌الدین، درة التاج (منطق).
• مجتهد خراسانی (شهابی)، محمود، رهبر خرد.
• شهاب‌الدین سهروردی، یحیی بن حبش، منطق التلویحات.
• ابوالحسن سالاری، بهمنیار بن مرزبان، التحصیل.
• ابن‌سینا، حسین بن عبدالله، النجاة.    
• علامه حلی، حسن بن یوسف، الجوهر النضید.    
• ابوالبركات ابن‌ملكا، هبه‌الله بن علي، الکتاب المعتبر فی الحکمة.
• مظفر، محمدرضا، المنطق.    
• خواجه نصیرالدین طوسی، محمد بن محمد، اساس الاقتباس.    
• قطب‌الدین رازی، محمد بن‌ محمد، تحریر القواعد المنطقیه فی شرح رسالة الشمسیه.
• مشکوةالدینی، عبدالمحسن، منطق نوین مشتمل بر اللمعات المشرقیه فی الفنون المنطقیه.    

۱. ↑ مظفر، محمدرضا، المنطق، ص۳۰۰.    
۲. ↑ قطب‌الدین رازی، محمد بن‌ محمد، تحریر القواعد المنطقیه فی شرح رسالة الشمسیه، ص۱۳۹.
۳. ↑ شیرازی، قطب‌الدین، درة التاج (منطق)، ص۱۴۵.
۴. ↑ ابن‌سینا، حسین بن عبدالله، النجاة، ص۹۲-۹۳.    
۵. ↑ خواجه نصیرالدین طوسی، محمد بن محمد، اساس الاقتباس، ص۱۸۹.    
۶. ↑ ابوالحسن سالاری، بهمنیار بن مرزبان، التحصیل، ص۱۵۸.
۷. ↑ علامه حلی، حسن بن یوسف، الجوهر النضید، ص۱۰۰.    
۸. ↑ ابوالبركات ابن‌ملكا، هبه‌الله بن علي، الکتاب المعتبر فی الحکمة، ص۱۶۱.
۹. ↑ مجتهد خراسانی (شهابی)، محمود، رهبر خرد، ص۳۲۱-۳۲۲.
۱۰. ↑ شهاب‌الدین سهروردی، یحیی بن حبش، منطق التلویحات، ص۶۰.
۱۱. ↑ مشکوةالدینی، عبدالمحسن، منطق نوین مشتمل بر اللمعات المشرقیه فی الفنون المنطقیه، ص۵۴۴-۵۴۵.    


پایگاه مدیریت اطلاعات علوم اسلامی، برگرفته از مقاله «قیاس بسیط»، تاریخ بازیابی۱۳۹۶/۳/۳۰.    




جعبه ابزار