قُنوت (مفردات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
قُنُوت (به ضم قاف و نون) از
واژگان قرآن کریم به معنای دوام طاعت است.
مشتقات
قُنُوت که در
آیات قرآن آمده عبارتند از:
یَقْنُتْ (به فتح یاء و سکون نون) به معنای پیوسته در اطاعت بودن،
قانِتاً (به کسر نون) به معنای مطیع،
قانِتِینَ (به کسر نون) به معنای مطیع،
قانِتُون (به کسر نون) به معنای مطیع و خاضع،
قانِتٌ (به کسر نون) به معنای مشغول بودن و همان ملازم طاعت است.
قُنُوت به معنای دوام طاعت است.
در
قاموس و
اقرب طاعت آمده است.
ولی
راغب دوام طاعت مع الخضوع گفته است.
به مواردی از
قُنُوت که در
قرآن به کار رفته است، اشاره می‌شود:
(وَ مَنْ یَقْنُتْ مِنْکُنَّ لِلَّهِ وَ رَسُولِهِ وَ تَعْمَلْ صالِحاً نُؤْتِها اَجْرَها مَرَّتَیْنِ) «هر که از شما پیوسته در طاعت خدا و
رسول باشد و کار نیکو کند مزدش را دو بار می‌دهیم.»
(اِنَّ اِبْراهِیمَ کانَ اُمَّةً قانِتاً لِلَّهِ) «
ابراهیم برای خدا بنده مطیعی بود.»
(قُومُوا لِلَّهِ قانِتِینَ) «پیوسته مطیع خدا باشید.»
در
مجمع البیان فرموده: اصل آن به معنای دوام است سپس به معنای طاعت،
نماز، طول قیام،
دعا و سکوت می‌آید از
جابر نقل است که از
پیغمبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) سؤال شد: کدام نماز افضل است؟ فرمود: طول القنوت یعنی طول
قیام در نماز.
صاحب
العین گفته:
قنوت در نماز دعا کردن است پس از
قرائت.
زید بن ارقم گوید: در نماز سخن می‌گفتیم تا آیه
(وَ قُومُوا لِلَّهِ قانِتِینَ) (و از روی خضوع و اطاعت، برای خدا بپاخیزید! )
آمد و از سخن در نماز امساک کردیم.
این معانی در
قاموس و
نهایه نیز آمده است.
ولی ظاهرا بیان مصداق باشد که هر یک نوعی طاعت است.
(وَ لَهُ مَنْ فِی السَّماواتِ وَ الْاَرْضِ کُلٌّ لَهُ قانِتُونَ) (و از آن اوست تمام کسانی که در آسمان‌ها و زمین‌اند و همگی در برابر او خاضع و مطیع‌اند! )
اشاره به طاعت موجودات از نظام هستی است که با
قدرت خدا پی‌ریزی شده است.
((آیا چنین کسی با ارزش است) یا کسی که در ساعات
شب به
عبادت مشغول است و در حال
سجده و
قیام.)
قانت همان ملازم طاعت است در بیشتر آیات ذکر اعمال دیگر با قنوت بیان و یا ذکر خاصّ با عامّ است.
•
قرشی بنابی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، برگرفته از مقاله «قنوت»، ج۶، ص۴۱.
