قُرعه‌کشی (مقاله‌دوم)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
قرعه‌کشی به معنای انتخاب کردن کسی یا چیزی از طریق
قرعه است.
از
قرعه‌کشی ذیل قاعدۀ
قرعه به تفصیل سخن گفته‌اند در اینجا به برخی مسائل جدید آن که در استفتائات و تحت عنوان
مسائل مستحدثه آمده است اشاره می‌کنیم.
جایزه‌هایی که بانک‌ها، مؤسسات اعتباری و مانند آنها با
قرعه کشی برای تشویق قرض دهندگان یا خریداران به افراد می‌دهند
حلال است. البته قرض‌دهندگان نباید هنگام قرض دادن (سپرده گذاری) شرکت دادن آنان را در
قرعه‌کشی شرط کنند، زیرا در این صورت،
ربا و
حرام خواهد بود.
خرید و فروش بلیط‌های
قرعه‌کشی، همچون بلیط بخت‌آزمایی که شخص با خریدن آن در
قرعه‌کشی شرکت داده و در صورت برنده شدن، مبلغی معیّن از مال به او داده می‌شود، جایز نیست.
اگر کسی از طریق
قرعه‌کشی اقدام به فروختن کالایی بکند، بدین‌گونه که برگه‌های دارای تاریخ معیّن را با قیمتی معیّن در معرض فروش بگذارد و افراد با خریدن آن برگه‌ها در
قرعه‌کشی شرکت داده شوند و کسی که
قرعه به نام او درآید، آن کالا به وی فروخته شود، چنین معامله‌ای صحیح می‌باشد، لیکن
خرید و
فروش برگه‌ها باطل و تصرف فروشنده در اموالی که از این راه به دست آورده،
اکل مال به باطل می‌باشد و
واجب است آنها رابه صاحبانش بازگرداند.
چنانچه چند نفر به طور اشتراک مالی را خریداری و قرار بگذارند که میان خود
قرعه‌کشی کنند و هر کس
قرعه به نام او در آمد، مال از آن او باشد، در صورتی که هدف از
قرعه‌کشی این باشد که همۀ اعضا سهم خود در مال مشترک را با رضایت به فردی که
قرعه به نام او در آمده،
هبه کنند، اشکال ندارد، اما اگر هدف این باشد که مال مشترک با
قرعه‌کشی
ملک کسی شود که
قرعه به نامش اصابت کرده یا هدف، برد و باخت باشد، صحیح نیست.
چنانچه چند نفر هر یک، مبلغی پول معیّن را روی هم بگذارند و قرار بگذارند هر ماه
قرعه‌کشی کرده، همه پول را به کسی که
قرعه به نام او درآمده، به عنوان قرض بدهند، این کار جایز است به شرط آنکه بر قرض گیرنده نفعی - ولو مثل غذا دادن - را شرط نکنند.
•
فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت (علیهم‌السلام)، ج۶، ص۵۵۶.
