قُدْس (مفردات‌نهج‌البلاغه)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
قُدْس (به ضم قاف) و
قُدُس (به ضم قاف و دال) یکی از
مفردات نهج البلاغه به معنای پاکی و پاک است.
حضرت علی (علیه‌السلام) در فرمان به
مالک اشتر و ... از این واژه استفاده نموده است.
قُدس و
قُدُس (بر وزن قفل و عنق)
به معنای پاکی و پاک، مصدر و اسم هر دو آمده است.
برخی از مواردی که در
نهج البلاغه استفاده شده به شرح ذیل می‌باشد:
امام (صلوات‌الله‌علیه) در فرمان مالک از
رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم) فرموده است:
«لَنْ تُقَدَّسَ أُمَّةٌ لاَ يُؤْخَذُ لِلضَّعِيفِ فِيهَا حَقُّهُ مِنَ الْقَوِيِّ غَيْرَ مُتَعْتِع»؛
یعنی: «از حاجتمندان
خشونت و
عجز از سخن گفتن را تحمّل کن، (اگر خشونت کردند ناراحت مباش و اگر از بیان مطلب عاجز شدند
خشم مگیر) و تنگی را از آنها کنار کن».
درباره
ملائکه فرموده است:
«لِوَصْفِ رَبِّكَ، فَصِفْ جَبْرَئيلَ وَ مِيكَائِيلَ وَ جُنُودَ الْمَلاَئِكَةِ الْمُقَرَّبِينَ فِي حُجُراتِ الْقُدُسِ»؛
«اگر راست مى‌گويى
جبرئیل و
میکائیل و لشكر فرشتگان مقرّبين را، همان‌ها كه در بارگاه
قدس، همواره در
رکوع و سجودند، توصيف كن».
منظور جایگاه‌های پاک ملائکه است.
و نیز:
«وَ بَيْنَ فَجَوَاتِ تِلْكَ الْفُرُوجِ زَجَلُ الْمُسَبِّحِينَ مِنْهُمْ فِي حَظَائِرِ الْقُدُسِ»؛
«در بین وسعت‌های آن خالی، صدای بلند شده ملائکه تسبیح گوست در حظیره‌های
قدس».
درباره
بهشت فرموده است:
«أَفَبِهذَا تُرِيدُونَ أَنْ تُجَاوِرُوا اللهَ فِي دَارِ قُدْسِهِ، وَ تَكُونُوا أَعَزَّ أَوْلِيَائِهِ»؛
«آيا با اين وضع مى‌خواهيد در دار
قدس خدا و جوار رحمتش قرار گيريد و عزيزترين اوليايش باشيد!».
این ماده چهار بار در
نهج البلاغه آمده است.
•
قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «قدس»، ج۲، ص۸۴۶.
