قَبا
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
قبا (به فتح قاف) نوعی جامه است.
از احکام آن در باب‌های
صلات و
حج سخن گفته‌اند.
قبا دارای احکامی است که در کتب فقهی به آنها پرداخته‌اند.
به
قول مشهور، نماز گزاردن با قبای مشدود (بسته) در غیر حال جنگ
مکروه است.
ظاهر کلام برخی قدما حرمت آن
و ظاهر کلام برخی دیگر تردید، حتی در کراهت آن است.
بعضی نیز به دلیل عدم وجود مستندی بر حکم، کراهت را نپذیرفته‌اند.
علاوه بر اختلاف در حکم قبای مشدود، در مراد از آن نیز اختلاف است.
برخی آن را به قبایی که با کمربند بسته شده و برخی به قبایی که با دکمه‌ها بسته شده، تعریف کرده‌اند. بعضی گفته‌اند:
احتمال می‌رود مقصود از قبای بسته، قبای تنگ باشد، خواه تنگی آن به سبب بستن دکمه‌ها باشد یا غیر آن.
برخی نیز قبای مشدود را به اعم از قبای بسته شده با دکمه‌های زیاد و کمربند تعریف کرده‌اند.
پوشیدن لباس دوخته، از جمله
قبا بر
مُحرِم حرام است، لیکن در صورت نداشتن
جامه احرام، می‌تواند
قبا را به گونۀ مقلوب، یعنی پشت و رو و یا وارونه بپوشد و با آن محرم شود.
در مقصود از قلبِ
قبا، اختلاف است.
برخی آن را اعم از پشت و رو کردن و وارونه کردن تعریف کرده و هر دو گونه را برای محرم جایز دانسته‌اند، هرچند گفته‌اند: وارونه کردن
قبا بهتر و جمع بین وارونه کردن و پشت و رو کردن، کامل‌تر است.
برخی آن را به وارونه کردن به معنای سر و ته کردن
قبا معنا کرده و پشت و رو کردن آن را کافی ندانسته‌اند،
چنان‌که بعضی نیز آن را به پشت و رو کردن
قبا تعریف کرده‌اند.
آیا جواز پوشیدن
قبا منوط به فقدان هر دو جامۀ احرام است یا فقدان یکی از آن دو نیز مجوّز پوشیدن آن خواهد بود و یا تنها در صورت فقدان
ردا (جامه‌ای که بر دوش افکنده می‌شود) جایز است؟ مسئله محل اختلاف است.
در صورت پوشیدن
قبا به غیر گونه‌ای که ذکر شد، مانند انداختن آن بر دوش و دست‌ها را در آستین کردن،
کفاره واجب می‌شود.
احکام یاد شده در فرضی که محرم بر اثر سرما و مانند آن مضطر به پوشیدن
قبا گردد نیز جاری می‌شود.
•
فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت (علیهم‌السلام)، ج۶، ص۴۶۷.
