سیوطی در الاتقان بخشی مستقل در شناخت اسناد عالی و نازل قرائات گشوده و با الهام از قواعد حدیث و بهره گیری از تقسیمات و ملاک‌های موجود نزد محدثان و کتب علوم حدیث ( علم رجال و درایه ) به تقسیم بندی قرائات و تاسیس ملاک‌هایی تحت عنوان قواعد قرائات ( مشابه با قواعد حدیث) اقدام کرده است و آن را از ابتکارات خود برمی شمارد.
بر این اساس، پنج قسم علو برای قرائات به شرح ذیل ذکر شده است: ۱. اندک بودن وسائط سند قرائت به پیامبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم و ضعیف نبودن آن‌ها (این قسم، افضل انواع علو است)؛ ۲. کم بودن وسائط سندقرائت به یکی قرای سبعه ؛ ۳. اندک بودن وسائط سند قرائت به یکی از کتب مشهوری که در موضوععلم قرائات نگاشته شده است؛ مثل: التیسیر فی القراءات السبع تالیف: الامام ابی عمرو عثمان بن سعید الدانی ، و " حرز الامانی و وجه التهانی " مشهور به: الشاطبیه (« قرائت » و « روایت » و « طریق » و « وجه » اقسام فرعی این قسم شمرده می‌شوند)؛ ۴. تقدم وفات شیخقرائت در یک سلسله در مقایسه با شیخقرائت دیگر که قرین و هم رتبه او است؛ ۵. تقدم وفات شیخ بدون توجه به ملاک دیگر یا شیخ دیگر.
