قهر (مفرداتقرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
قَهْر (به فتح قاف) از
واژگان قرآن کریم به معنای غلبه
و ذلیل کردن است. این واژه دارای مشتقاتی است که در آیات قرآن به کار رفته است؛ مانند:
قَهّار (به فتح قاف
و هاء مشدده) که یکی از
اسماء حسنی الهی است.
قَهْر به معنای غلبه
و ذلیل کردن است
و در هر یک بکار رود.
(فَاَمَّا الْیَتِیمَ فَلا تَقْهَرْ) «
یتیم را ذلیل
و بیچاره مکن (
و آن
بواسطه از بین بردن مال اوست.)»
و آن تقریبا مرادف با
ظلم است. قهر به معنای غلبه توام با توانائی است مثل:
(وَ اِنَّا فَوْقَهُمْ قاهِرُونَ) «ما بالا دست آنهائیم ما بآنها چیرهایم.» ظاهرا «قاهِرُونَ» خبر بعد از خبر است. چنانکه در آیه
(وَ هُوَ الْقاهِرُ فَوْقَ عِبادِهِ) «او غالب
و بالا دست بندگانش میباشد» «فوق» خبر بعد از خبر است.
قَهّار (به فتح قاف
و هاء مشدده)
صیغه مبالغه و از
اسماء حسنی و شش بار در قرآن کریم بکار رفته است.
(اَ اَرْبابٌ مُتَفَرِّقُونَ خَیْرٌ اَمِ اللَّهُ الْواحِدُ الْقَهَّارُ) «آیا ارباب ضدّ هم
و پراکنده بهتر است یا خدای یکتا
و بسیار غالب
و توانا.»
(وَ بَرَزُوا لِلَّهِ الْواحِدِ الْقَهَّارِ) (
و آنان در پیشگاه
خداوند واحد قهار ظاهر میگردند.)
یعنی بسیار قاهر توام با بسیار توانا است.
•
قرشی بنابی، علیاکبر، قاموس قرآن، برگرفته از مقاله «قهر»، ج۶، ص۴۳.