• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

قنوت (مفردات‌قرآن)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


منبع: قنوت (قاموس قرآن (جلد ۶))
مقالات مرتبط: یَقْنُتْ (لغات‌قرآن)، قنوت.


قُنُوت (به ضم قاف و نون) از واژگان قرآن کریم به معنای دوام طاعت است.
مشتقات قُنُوت که در آیات قرآن آمده عبارتند از:
یَقْنُتْ‌ (به فتح یاء و سکون نون) به معنای پیوسته در اطاعت بودن،
قانِتاً (به کسر نون) به معنای مطیع،
قانِتِینَ‌ (به کسر نون) به معنای مطیع،
قانِتُون (به کسر نون) به معنای مطیع و خاضع،
قانِتٌ‌ (به کسر نون) به معنای مشغول بودن و همان ملازم طاعت است.

قُنُوت
[۱] قرشی بنایی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، ج۶، ص۴۱.    
[۲] راغب اصفهانی، حسین، المفردات، ط دارالقلم، ص۶۸۴.    
[۳] طریحی نجفی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت الحسینی، ج۲، ص۲۱۵.    
به معنای دوام طاعت است.
در قاموس و اقرب طاعت آمده است.
[۴] فیروزآبادی، مجدالدین، القاموس المحیط، ج۱، ص۱۵۵.    
[۵] شرتونی، سعید، اقرب الموارد فی فصح العربیة و الشوارد، ج۴، ص۴۲۱.    

ولی راغب دوام طاعت مع الخضوع گفته است.
[۶] راغب اصفهانی، حسین، المفردات، ط دارالقلم، ص۶۸۴.    


به مواردی از قُنُوت که در قرآن به‌ کار رفته است، اشاره می‌شود:

۲.۱ - یَقْنُتْ‌ (آیه ۳۱ سوره احزاب)

(وَ مَنْ‌ یَقْنُتْ‌ مِنْکُنَّ لِلَّهِ وَ رَسُولِهِ وَ تَعْمَلْ صالِحاً نُؤْتِها اَجْرَها مَرَّتَیْنِ‌)
[۷] احزاب/سوره۳۳، آیه۳۱.    

«هر که از شما پیوسته در طاعت خدا و رسول باشد و کار نیکو کند مزدش را دو بار می‌دهیم.»
[۸] طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱۶، ص۴۶۰.    
[۹] طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۶، ص۳۰۸.    
[۱۰] طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۲۰، ص۹۹.    
[۱۱] طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۸، ص۵۵۶.    


۲.۲ - قانِتاً (آیه ۱۲۰ سوره نحل)

(اِنَّ اِبْراهِیمَ کانَ اُمَّةً قانِتاً لِلَّهِ‌)
[۱۲] نحل/سوره۱۶، آیه۱۲۰.    

«ابراهیم برای خدا بنده مطیعی بود.»
[۱۳] طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱۲، ص۵۲۹.    
[۱۴] طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۲، ص۳۶۷.    
[۱۵] طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۱۴، ص۶۸.    
[۱۶] طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۶، ص۶۰۳.    


۲.۳ - قانِتِینَ‌ (آیه ۲۳۸ سوره بقره)

(قُومُوا لِلَّهِ‌ قانِتِینَ‌)
[۱۷] بقره/سوره۲، آیه۲۳۸.    

«پیوسته مطیع خدا باشید.»
[۱۸] طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۲، ص۳۶۹.    
[۱۹] طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۲، ص۲۴۶.    
[۲۰] طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۳، ص۵۷.    
[۲۱] طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۲، ص۶۰۰.    


۲.۳.۱ - قانتین در تفاسیر و کتاب لغت

در مجمع البیان فرموده: اصل آن به معنای دوام است سپس به معنای طاعت، نماز، طول قیام، دعا و سکوت می‌آید از جابر نقل است که از پیغمبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) سؤال شد: کدام نماز افضل است؟ فرمود: طول القنوت یعنی طول قیام در نماز.
[۲۲] طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۱، ص۳۶۰.    

صاحب العین گفته: قنوت در نماز دعا کردن است پس از قرائت. زید بن ارقم گوید: در نماز سخن می‌گفتیم تا آیه‌ (وَ قُومُوا لِلَّهِ‌ قانِتِینَ‌)
[۲۳] بقره/سوره۲، آیه۲۳۸.    
(و از روی خضوع و اطاعت، برای خدا بپاخیزید! )
[۲۴] مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن، ص۳۹.    
آمد و از سخن در نماز امساک کردیم.
[۲۵] فراهیدی، خلیل بن احمد، کتاب العین، ج۵، ص۱۲۹.    

این معانی در قاموس و نهایه نیز آمده است.
[۲۶] فیروزآبادی، مجدالدین، القاموس المحیط، ج۱، ص۱۵۵.    
[۲۷] ابن اثیر، مجدالدین، النهایه فی غریب الحدیث و الاثر، ج۴، ص۱۱۱.    
ولی ظاهرا بیان مصداق باشد که هر یک نوعی طاعت است.

۲.۴ - قانِتُون (آیه ۲۶ سوره روم)

(وَ لَهُ مَنْ فِی السَّماواتِ وَ الْاَرْضِ کُلٌّ لَهُ‌ قانِتُونَ‌)
[۲۸] روم/سوره۳۰، آیه۲۶.    

(و از آن اوست تمام کسانی که در آسمان‌ها و زمین‌اند و همگی در برابر او خاضع و مطیع‌اند! )
[۲۹] مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن، ص۴۰۷.    
[۳۰] راغب اصفهانی، حسین، المفردات، ط دارالقلم، ص۶۸۴.    
[۳۱] طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱۶، ص۲۵۵.    
[۳۲] طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۶، ص۱۷۰.    
[۳۳] طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۱۹، ص۱۲۲.    
[۳۴] طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۸، ص۴۷۲.    

اشاره به طاعت موجودات از نظام هستی است که با قدرت خدا پی‌ریزی شده است.

۲.۵ - قانِت (آیه ۹ سوره زمر)

(اَمَّنْ هُوَ قانِتٌ‌ آناءَ اللَّیْلِ ساجِداً وَ قائِماً)
[۳۵] زمر/سوره۳۹، آیه۹.    

((آیا چنین کسی با ارزش است) یا کسی که در ساعات شب به عبادت مشغول است و در حال سجده و قیام.)
[۳۶] مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن، ص۴۵۹.    
[۳۷] طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱۷، ص۳۷۰.    
[۳۸] طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۷، ص۲۴۳.    
[۳۹] طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۲۱، ص۱۵۲.    
[۴۰] طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۸، ص۷۶۷.    

قانت همان ملازم طاعت است در بیشتر آیات ذکر اعمال دیگر با قنوت بیان و یا ذکر خاصّ با عامّ است.
۱. ↑ قرشی بنایی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، ج۶، ص۴۱.    
۲. ↑ راغب اصفهانی، حسین، المفردات، ط دارالقلم، ص۶۸۴.    
۳. ↑ طریحی نجفی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت الحسینی، ج۲، ص۲۱۵.    
۴. ↑ فیروزآبادی، مجدالدین، القاموس المحیط، ج۱، ص۱۵۵.    
۵. ↑ شرتونی، سعید، اقرب الموارد فی فصح العربیة و الشوارد، ج۴، ص۴۲۱.    
۶. ↑ راغب اصفهانی، حسین، المفردات، ط دارالقلم، ص۶۸۴.    
۷. ↑ احزاب/سوره۳۳، آیه۳۱.    
۸. ↑ طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱۶، ص۴۶۰.    
۹. ↑ طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۶، ص۳۰۸.    
۱۰. ↑ طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۲۰، ص۹۹.    
۱۱. ↑ طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۸، ص۵۵۶.    
۱۲. ↑ نحل/سوره۱۶، آیه۱۲۰.    
۱۳. ↑ طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱۲، ص۵۲۹.    
۱۴. ↑ طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۲، ص۳۶۷.    
۱۵. ↑ طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۱۴، ص۶۸.    
۱۶. ↑ طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۶، ص۶۰۳.    
۱۷. ↑ بقره/سوره۲، آیه۲۳۸.    
۱۸. ↑ طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۲، ص۳۶۹.    
۱۹. ↑ طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۲، ص۲۴۶.    
۲۰. ↑ طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۳، ص۵۷.    
۲۱. ↑ طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۲، ص۶۰۰.    
۲۲. ↑ طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۱، ص۳۶۰.    
۲۳. ↑ بقره/سوره۲، آیه۲۳۸.    
۲۴. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن، ص۳۹.    
۲۵. ↑ فراهیدی، خلیل بن احمد، کتاب العین، ج۵، ص۱۲۹.    
۲۶. ↑ فیروزآبادی، مجدالدین، القاموس المحیط، ج۱، ص۱۵۵.    
۲۷. ↑ ابن اثیر، مجدالدین، النهایه فی غریب الحدیث و الاثر، ج۴، ص۱۱۱.    
۲۸. ↑ روم/سوره۳۰، آیه۲۶.    
۲۹. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن، ص۴۰۷.    
۳۰. ↑ راغب اصفهانی، حسین، المفردات، ط دارالقلم، ص۶۸۴.    
۳۱. ↑ طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱۶، ص۲۵۵.    
۳۲. ↑ طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۶، ص۱۷۰.    
۳۳. ↑ طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۱۹، ص۱۲۲.    
۳۴. ↑ طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۸، ص۴۷۲.    
۳۵. ↑ زمر/سوره۳۹، آیه۹.    
۳۶. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن، ص۴۵۹.    
۳۷. ↑ طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱۷، ص۳۷۰.    
۳۸. ↑ طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۷، ص۲۴۳.    
۳۹. ↑ طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۲۱، ص۱۵۲.    
۴۰. ↑ طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۸، ص۷۶۷.    


• قرشی بنایی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، برگرفته از مقاله «قنوت»، ج۶، ص۴۱.    


رده‌های این صفحه : مفردات قرآن | واژه شناسی واژگان سوره احزاب | واژه شناسی واژگان سوره بقره | واژه شناسی واژگان سوره روم | واژه شناسی واژگان سوره زمر | واژه شناسی واژگان سوره نحل
جعبه ابزار