• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

قطران (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





قَطِران (به فتح قاف و کسر طاء) از واژگان نهج البلاغه به معنای قطران روغنی است سیاه، بدبو، چسبنده که آن را بر شتر می‌مالند و برخی «قَطِران» را «قطرآن» خوانده‌اند یعنی مس مذابی که حرارتش به نهایت درجه رسیده است.
یک مورد از این ماده در نهج‌ البلاغه آمده است.



قَطِران در مجمع البیان آمده است: قطران روغنی است سیاه، بدبو، چسبنده که آن را بر شتر می‌مالند.
در اقرب الموارد آمده است: بعضی «قَطِران» را «قطرآن» خوانده‌اند یعنی مس مذابی که حرارتش به نهایت درجه رسیده است.


به برخی از مواردی که در نهج البلاغه به‌کار رفته است، اشاره می‌شود:

۲.۱ - خطبه ۱۰۸

امام علی (علیه‌السلام) درباره اهل عذاب فرموده است:
«وَأَمَّا أَهْلُ الْمَعْصِيَةِ فَأَنْزَلَهُمْ شَرَّ دَار، ... النَّوَاصِيَ بِالاَْقْدَامِ وَأَلْبَسَهُمْ سَرَابِيلَ الْقَطِرَانِ» (و امّا گناه‌کاران را در بدترين منزلگاه جاى دهد و دست آنها را با غل و زنجیر به گردنشان مى‌بندد.) (شرح‌های خطبه: )


این ماده یک بار در نهج البلاغه آمده است. چنانکه در قرآن مجید نیز یک بار آمده است.


۱. قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۲، ص۸۶۹.    
۲. طریحی، فخر‌الدین، مجمع البحرین ت-الحسینی، ج۳، ص۴۶۰.    
۳. السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ص۲۴۹، خطبه ۱۰۸.    
۴. عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الاستقامة، ج۱، ص۲۱۳، خطبه ۱۰۷.    
۵. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۱۶۲، خطبه ۱۰۹.    
۶. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۲۳۹.    
۷. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۱۱۶.    
۸. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۱۲۰.    
۹. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۴، ص۶۰۲.    
۱۰. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۷، ص۳۶۴.    
۱۱. ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغة، ج۷، ص۲۰۲.    



قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «قطران»، ج۲، ص۸۶۹.    






جعبه ابزار