• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

قضیه سالبه محصله

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



قضیه سالبه محصله، به‌معنای قضیه حملیه سالبه دارای موضوع و محمولِ از جنس الفاظ محصَّل و غیر معدول است.



سلب به معنای گرفتن چیزی از چیزی است و قضیه را در صورتی سالبه گویند که محمولی را از موضوع گرفته و جدا سازد. به این اعتبار سالبه نامیده می‌شود که پیوستگی محمول به موضوع را زایل می‌کند. قضیه سالبه، مانند قضیه موجبه، به اعتبار این که موضوع و محمول آن را لفظ محصَّل یا معدول تشکیل داده باشد، به سالبه محصَّله و سالبه معدوله منقسم می‌گردد.
سالبه محصله همان سالبه بسیطه است؛ امّا هرگاه سالبه را با موجبه بسنجند محصَّله گویند، زیرا سلب و رفع تحصیل می‌کند. و هرگاه سالبه را با معدوله مقایسه نمایند بسیطه نامیده می‌شود، زیرا محمول یا موضوع معدوله با حرف سلب ترکیب یافته و از این جهت که اجزای سالبه مفردند و با حرف سلب ترکیب نشده‌اند بسیطه نامیده می‌شوند. سالبه معدوله مشتمل بر دو سلب است: ۱. سلبی که جزء محمول است؛ ۲. سلب ربط میان موضوع و محمول.
[۲] فرصت شیرازی، میرزا محمد، اشکال ‌المیزان، ص۵۰.
[۳] تفتازانی، عبدالله بن شهاب‌الدين، الحاشیة علی تهذیب المنطق، ص۲۸۱.
[۴] قطب‌الدین رازی، محمد بن‌ محمد، تحریر القواعد المنطقیه فی شرح رسالة الشمسیه، ص۹۹.
[۵] شیرازی، قطب‌الدین، درة التاج (منطق)، ص۷۹.
[۷] گرامی، محمدعلی، منطق مقارن، ص۱۰۸.



در تنظیم این مقاله از منابع ذیل استفاده شده است:

• گرامی، محمدعلی، منطق مقارن.
• شیرازی، قطب‌الدین، درة التاج (منطق).
• فرصت شیرازی، میرزا محمد، اشکال‌ المیزان.
سبزواری، ملاهادی، شرح المنظومة.    
• تفتازانی، عبدالله بن شهاب‌الدين، الحاشیة علی تهذیب المنطق.
• قطب‌الدین رازی، محمد بن‌ محمد، تحریر القواعد المنطقیه فی شرح رسالة الشمسیه.
خواجه نصیرالدین طوسی، محمد بن محمد، اساس الاقتباس.    
مشکوةالدینی، عبدالمحسن، منطق نوین مشتمل بر اللمعات المشرقیه فی الفنون المنطقیه.    


۱. خواجه نصیرالدین طوسی، محمد بن محمد، اساس الاقتباس، ص۱۰۷.    
۲. فرصت شیرازی، میرزا محمد، اشکال ‌المیزان، ص۵۰.
۳. تفتازانی، عبدالله بن شهاب‌الدين، الحاشیة علی تهذیب المنطق، ص۲۸۱.
۴. قطب‌الدین رازی، محمد بن‌ محمد، تحریر القواعد المنطقیه فی شرح رسالة الشمسیه، ص۹۹.
۵. شیرازی، قطب‌الدین، درة التاج (منطق)، ص۷۹.
۶. سبزواری، ملاهادی، شرح المنظومة، ص۲۵۱.    
۷. گرامی، محمدعلی، منطق مقارن، ص۱۰۸.
۸. مشکوةالدینی، عبدالمحسن، منطق نوین مشتمل بر اللمعات المشرقیه فی الفنون المنطقیه، ص۲۸۲.    



پایگاه مدیریت اطلاعات علوم اسلامی، برگرفته از مقاله «قضیه سالبه محصله»، تاریخ بازیابی۱۳۹۶/۳/۱۶.    




جعبه ابزار