قضاوت در بنی اسرائیل (قرآن)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف

---

بنی اسرائیل، از قضاوت و داوری برخوردار بودند، که گروه اندکی از آنان، براساس حق و عدالت قضاوت می‌کردند.

---

۱.۱ - داوری براساس حق

داوری و قضاوت گروه اندکی از بنی اسرائیل، براساس حق و عدالت بود.
ومن قوم موسی امة یهدون بالحق وبه یعدلون. «و از قوم موسی، گروهی هستند که به سوی حق هدایت می‌ کنند و به حق و عدالت حکم می‌ نمایند.» (مقصود از «یعدلون» رعایت عدالت در قضاوت و داوری است.)

۱.۱.۱ - اقلیت عادل

در آیه نخست اشاره به واقعیتی می‌ کند که شبیه آن را در قرآن دیده ‌ایم واقعیتی که حکایت از روح حق طلبی قرآن دارد، و آن احترام به موقعیت اقلیتهای صالح است یعنی: چنان نبود که بنی اسرائیل یکپارچه فاسد و مفسد باشند و این نژاد عموما مردمی گمراه و سرکش معرفی شوند، بلکه در برابر اکثریت مفسده جو، اقلیتی وجود داشتند صالح و ناهماهنگ با کارهای اکثریت، قرآن برای این اقلیت صالح اهمیت خاصی قائل شده است و می‌ گوید: " از قوم موسی ع گروهی هستند که دعوت به سوی حق می‌ کنند و حاکم به حق و عدالتند.

۱.۲ - برخورداری از قضاوت

بنی اسرائیل از قضاوت و داوری برخوردار بودند.
ولقد ءاتینا بنی اسرءیل الکتـب والحکم والنبوة ورزقنـهم من الطیبـت وفضلنـهم علی العـلمین. «ما بنی اسرائیل را کتاب (آسمانی) و حکومت و نبوت بخشیدیم و از روزی‌های پاکیزه به آنها عطا کردیم و آنان را بر جهانیان (و مردم عصر خویش) برتری بخشیدیم.» («حکم» در آیه می‌تواند به معنای قضاوت و داوری و می‌تواند به معنای حاکمیت باشد.) (برداشت مذکور براساس احتمال اول است. گفتنی است براساس احتمال دوم نیز بر قضاوت دلالت دارد، زیرا قضاوت از شئون حکومت است.)

۱.۲.۱ - موهبت خداوند

در این آیه مجموعا پنج موهبت را که خداوند به بنی اسرائیل عطا کرده، بیان می‌کند که به ضمیمه موهبت دیگری که در آیه بعد می‌آید مجموعا شش نعمت بزرگ است.
دوم مقام حکومت و قضاوت، زیرا می‌دانیم آنها سالیانی دراز حکومتی نیرومند و گسترده‌ای داشتند، نه تنها داود و سلیمان که عده کثیری از بنی اسرائیل در عصر خود، زمامدارانی نیرومند بودند.
" حکم" در تعبیرات قرآن معمولا به معنی قضاوت و داوری است، ولی از آنجا که مقام قضاء، همیشه جزئی از برنامه حکومت است و قاضی بدون پشتوانه قدرت حکومت کاری از او ساخته نیست، دلالت التزامی بر مساله زمامداری نیز دارد.

---