قرینه حالی (مقاله‌دوم)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
قرینه حالی به معنای نوعی قرینه غیر لفظی است.
از این نوع قراین در ابواب مختلف فقهی، از جمله
صلات و
حدود سخن گفته‌اند.
قرینه حالی که از آن به شاهد حال نیز تعبیر می‌کنند، عبارت است از اوضاع، احوال و شرایطی که همراه با شخص است و موجب سوق
کلام به معنایی خاص یا دلیلی بر صدور فعلی خاص از او می‌شود،
مانند بیرون آمدن شخص با دست‌های خون‌آلود و خنجری برهنه با حالت وحشت‌زده از خانه‌ای که قتلی در آن رخ داده است. همۀ اینها می‌تواند قرینه باشد بر اینکه
قتل به دست این شخص صورت گرفته است.
قرینه حالی در صورت قطعی بودن دلالتش بر
ذوالقرینه و حصول قطع برای انسان، حجّت است، لیکن در صورت افادۀ
ظن،
حجّیت آن در غیر حدود اختلافی است، مانند نماز گزاردن در مکانی با وجود قرینه حالی مفید ظن بر رضایت
مالک آن. اما در حدود و قصاص، بنابر تصریح برخی، اگر قراین و شواهد
قاضی را به
قطع و
یقین برسانند حجّت‌اند، در غیر این صورت
حجّت نمی‌باشند.
•
فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت (علیهم‌السلام)، ج۶،ص۵۶۴.
