• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

قرائت‌های متواتر

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


منبع: قرائت‌های متواتر
مقالات مرتبط: قرائات سبع.


مقصود از قرائت‌های متواتر، قرائت‌هایی از قرآن کریم است که به تواتر نقل شده است که به قول مشهور، هفت قرائت از هفت قاری معروف است که به قرائات سبع معروف‌اند.
از احکام عنوان یاد شده در باب صلات سخن گفته‌اند.


قاریان هفت‌گانه عبارت‌اند از عبداللّٰه بن عامر دمشقی (م ۱۱۸ ه‌. ق)، عاصم بن ابی النجود اسدی (م ۱۲۸ ه‌. ق)، عبداللّٰه بن کثیر مکّی (م ۱۵۴ ه‌. ق)، ابوعمرو بن علاء بصری (م ۱۵۴ ه‌. ق)، حمزة بن حبیب کوفی (م ۱۵۶ ه‌. ق)، نافع بن عبدالرحمن بن ابی نعیم مدنی (م ۱۶۹ ه‌. ق) و علی بن حمزه، معروف به کسایی کوفی (م ۱۸۹ ه‌. ق) از هر یک از قاریان یاد شده، دو نفر قرائت او را نقل و منتشر کرده‌اند. در زمان ما قرائت عاصم به روایت حفص بن سلیمان مشهور می‌باشد.
برخی، سه قاری دیگر را نیز به آنان افزوده‌اند که عبارت‌اند از خلف بن هشام (م ۲۲۹ ه‌. ق)، یعقوب بن اسحاق بصری (م ۲۰۵ ه‌. ق) و ابوجعفر یزید بن قعقاع مخزومی (م ۱۲۸ ه‌. ق)
[۱] حسینی عاملی، سیدمحمدجواد، مفتاح الکرامة، ج۷، ص۲۱۴.    
[۲] حسینی مرعشی تستری، سیدنورالله، احقاق الحق، ج۳، ص۳۷۹.    
[۳] اشتهاردی، علی‌پناه، مدارک العروة، ج۱۵، ص۱۸۶.


آیا مقصود از تواتر قرائت‌ها، تواتر آنها تا رسول خدا (صلّی‌اللّه‌علیه‌وآله) است، بدین معنا که هر یک از این قرائت‌ها به تواتر از آن حضرت نقل شده است، یا مقصود تواتر آنها تا قاریان آن قرائت‌ها می‌باشد، بدین معنا که هر کدام از این قرائت‌ها به تواتر از ایشان نقل شده است‌؟ برخی تصریح کرده‌اند که هر یک از این قرائت‌ها به تواتر از رسول خدا (صلّی‌اللّه‌علیه‌وآله) نقل شده است. برخی نیز قرائات را متواتر تا قاریان دانسته‌اند، نه تا پیامبر (صلّی‌اللّه‌علیه‌وآله) .
[۴] بحرانی، یوسف، الحدائق الناضرة، ج۸، ص۹۶-۱۰۲.    
[۵] حسینی عاملی، سیدمحمدجواد، مفتاح الکرامة، ج۷، ص۲۱۶.    
[۶] نجفی، محمدحسن، جواهر الکلام، ج۹، ص۲۹۵-۲۹۷.    

بعضی اصل تواتر این قرائت‌ها را منکر شده و گفته‌اند: این قرائت‌ها توسط دو نفر از شاگردان هر یک از قاریان نقل شده است.
بنابراین، تواتر تنها در طبقات بعد از قاریان وجود دارد، نه تا خود قاریان تا چه رسد به وجود مبارک پیامبر (صلّی‌اللّه‌علیه‌وآله) .
[۷] خوئی، ابوالقاسم، موسوعة الخوئی، ج۱۴، ص۴۳۹-۴۴۰.    

بر اساس آنچه به اکثر فقها نسبت داده شده، واجب است قرائت در نماز منطبق با یکی از قرائت‌های متواتر باشد و قرائت به سایر قرائت‌ها صحیح و مجزی نیست. اکثر فقها تنها قرائت‌های هفت گانه را متواتر می‌دانند.
[۸] حلی، حسن بن یوسف، تذکرة الفقهاء، ج۳، ص۱۴۱.    
[۹] حسینی عاملی، سیدمحمدجواد، مفتاح الکرامة، ج۷، ص۲۱۱.    
برخی نیز تمامی ده قرائت یاد شده را متواتر دانسته‌اند.
[۱۰] شهید اول، الدروس الشرعیة، ج۱، ص۱۷۱.    
[۱۱] محقق کرکی، رسائل المحقق الکرکی، ج۳، ص۲۶۲.    
[۱۲] محقق کرکی، جامع المقاصد، ج۲، ص۲۴۵-۲۴۶.    
[۱۳] شهید ثانی، المقاصد العلیة، ص۲۴۴-۲۴۵.    

بعضی گفته‌اند: مقصود از تواتر این قرائت‌ها این نیست که تمامی آنها متواتر است، بلکه مقصود آن است که قرائت متواتر منحصر به این تعداد است و خارج از مجموع آنها نیست. بنابراین، قرائت باید منطبق با این قرائت‌ها باشد و قرائت شاذّ و غیر متواتر از قرائت‌های هفت یا ده گانه صحیح و مجزی نیست.
[۱۴] شهید ثانی، المقاصد العلیة، ص۲۴۵.    

برخی در اصل مسئله اشکال کرده و قرائت به یکی از قرائت‌های متواتر را نپذیرفته و گفته‌اند: هر قرائتی که میان مسلمانان متداول و متعارف است، صحیح می‌باشد، چه از قرائت‌های هفت یا ده‌گانه باشد یا نباشد.
[۱۵] خوئی، ابوالقاسم، موسوعة الخوئی، ج۱۴، ص۴۴۴.    

برخی دیگر گفته‌اند: قرائت به عربی صحیح کفایت می‌کند، هرچند در حرکت، ساختار کلمه یا اعراب آن، مخالف قرائت‌های هفت‌گانه باشد.
[۱۶] طباطبائی یزدی، سیدمحمدکاظم، العروة الوثقیٰ، ج۲، ص۵۱۹-۵۲۰.    

برخی معاصران به جهت مشهور بودن قرائت عاصم به روایت حفص، خواندن مطابق با سایر قرائت‌ها را مشکل دانسته‌اند.
[۱۷] مکارم شیرازی، ناصر، استفتائات جدید، ج۱، ص۶۷.


۱. ↑ حسینی عاملی، سیدمحمدجواد، مفتاح الکرامة، ج۷، ص۲۱۴.    
۲. ↑ حسینی مرعشی تستری، سیدنورالله، احقاق الحق، ج۳، ص۳۷۹.    
۳. ↑ اشتهاردی، علی‌پناه، مدارک العروة، ج۱۵، ص۱۸۶.
۴. ↑ بحرانی، یوسف، الحدائق الناضرة، ج۸، ص۹۶-۱۰۲.    
۵. ↑ حسینی عاملی، سیدمحمدجواد، مفتاح الکرامة، ج۷، ص۲۱۶.    
۶. ↑ نجفی، محمدحسن، جواهر الکلام، ج۹، ص۲۹۵-۲۹۷.    
۷. ↑ خوئی، ابوالقاسم، موسوعة الخوئی، ج۱۴، ص۴۳۹-۴۴۰.    
۸. ↑ حلی، حسن بن یوسف، تذکرة الفقهاء، ج۳، ص۱۴۱.    
۹. ↑ حسینی عاملی، سیدمحمدجواد، مفتاح الکرامة، ج۷، ص۲۱۱.    
۱۰. ↑ شهید اول، الدروس الشرعیة، ج۱، ص۱۷۱.    
۱۱. ↑ محقق کرکی، رسائل المحقق الکرکی، ج۳، ص۲۶۲.    
۱۲. ↑ محقق کرکی، جامع المقاصد، ج۲، ص۲۴۵-۲۴۶.    
۱۳. ↑ شهید ثانی، المقاصد العلیة، ص۲۴۴-۲۴۵.    
۱۴. ↑ شهید ثانی، المقاصد العلیة، ص۲۴۵.    
۱۵. ↑ خوئی، ابوالقاسم، موسوعة الخوئی، ج۱۴، ص۴۴۴.    
۱۶. ↑ طباطبائی یزدی، سیدمحمدکاظم، العروة الوثقیٰ، ج۲، ص۵۱۹-۵۲۰.    
۱۷. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، استفتائات جدید، ج۱، ص۶۷.


• فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت (علیهم‌السلام)، ج۶، ص۵۳۰.    


رده‌های این صفحه : صلاة | قرائت
جعبه ابزار