قرآن و ظهور حضرت مهدی (کتاب)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
قرآن و ظهور حضرت مهدی عجّل‌الله‌فرجه‌الشریف اثر علی اصغر رضوانی می‌باشد.
با مراجعه به
قرآن کریم آیات بسیاری برخورد می‌نماییم که به موضوع
مهدویت و
ظهور منجی در
آخرالزمان اشاره کرده است و از طرف دیگر وجود
روایات تاویلی در حدیث
شیعه است که آیات بسیاری به
حضرت مهدی علیه‌السّلام ، ولادت، غیبت، ظهور و
حکومت آن حضرت تاویل شده است. نویسنده نخست این آیات را استخراج و به شرح و
تفسیر آن‌ها پرداخته است. و سپس در صدد اثبات این نکته برآمده است که آیات قرآن دارای تاویل نیز هستند و تاویل حقیقی آن‌ها مهدویت است.
ناشر در مقدمه، هدف از چاپ این اثر را این گونه توضیح می‌دهد: «در عصر کنونی که دشمنان بشریت، افکار و عقاید انحرافی را در جامعه ترویج می‌کنند و
منجی موعود واقعی را برای
حیات و قدرت پوشالی خود خطرناک می‌دانند، درصدد ایجاد انحرافی فرهنگی برآمده و با پوچ
گرایی، جامعه بشری و
اخلاق و رفتار نیکو را مورد تعرض قرار داده‌اند، بر آن شدیم تا
حقیقت مهدویت را با سلسله مباحث مختصر
منجی موعود برای مشتاقان
علم و فضیلت عرضه نماییم».
اثر از مقدمه ناشر و دو بخش با عناوین قرآن و ظهور حضرت مهدی علیه‌السّلام و بررسی آیات تاویلی مهدویت تشکیل یافته است. مؤلف در بخش اول، ده آیه از قرآن کریم که به موضوع مهدویت اشاره دارد، استخراج و سپس به شرح و تفسیر آن‌ها می‌پردازد. منابعی که مؤلف از آن‌ها در شرح و تفسیر این آیات از آن‌ها سود جسته می‌توان از: مفردات قرآن
راغب اصفهانی و التحقیق فی کلمات القرآن الکریم مصطفوی برای شرح لغات و تفسیر کبیر فخر رازی، تفسیر ماوردی، تفسیر بغوی، تفسیر کشاف زمخشری، تفسیر قرطبی، تفسیر ابن کثیر، تفسیر الدقائق، تفسیر ابن ابی حاتم، تفسیر ثعلبی، تفسیر درالمنثور سیوطی، اساس فی التفسیر حوی، تفسیر روح المعانی آلوسی و شواهد التنزیل از تفاسیر
اهل سنت و صحیح بخاری، صواعق المحرقه از منابع حدیثی اهل سنت و
تفسیر المیزان علامه طباطبایی و
تفسیر صافی،
مجمع البیان و
تفسیر برهان از تفاسیر
شیعه نام برد.
از آیاتی که مؤلف آن‌ها را مورد بررسی قرار داده، می‌توان ازهوالذی ارسل رسوله بالمهدی و دین الحق لیظهره علی الدین کله و لوکره المشرکون،
و لقد کتبنا فی الزبور من بعد الذکر ان الارض یرثها عبادی الصالحون
و نرید ان نمن علی الذین استضعفوا فی الارض و نجعلهمم ائمة و نجعلهم الوارثین،
و قتلوهم حتی لاتکون فتنة و یکون الدین کله لله فان انتهوا فان الله بما یعملون بصیر
الذین ان مکناهم فی الارض اقاموا الصلوة و آتو الزکوة و امرو بالمعروف و نهوا عن المنکر و لله عاقبة الامور
و آیات ۵۵/ نور
، ۵۴/ مائده،
۱۸/ محمد،
۵۱/ سبا
و ۶۱/ زخرف
نام برد.
یکی از اشکالاتی که اهل سنت به شیعه داشته و دارد وجود روایات تاویلی در حدیث شیعه است. آیات بسیاری به حضرت مهدی عجّل‌الله‌فرجه‌الشریف ، ولادت، غیبت، ظهور و حکومت آن حضرت تاویل شده است، آیاتی که
شان نزول خاص داشته و با ملاحظه ظاهر آن‌ها هیچ گونه تناسبی بین آن‌ها و مورد روایت ملاحظه نمی‌شود. این‌ها چه نوع تفسیری است که در روایات آمده است؟ بخش دوم به بررسی این آیه‌ها و پاسخ به این تاویل‌ها می‌پردازد. مؤلف ابتدا لیستی از این آیات و تاویل آن‌ها ارائه می‌دهد و سپس به تعریف تاویل در
لغت و اصطلاح، تفاوت تفسیر و تاویل، معنای بطن قرآن، ضابطه و ملاک تاویل، انواع نزول قرآن، دیدگاه علامه طباطبایی و
ابن تیمیه درباره تاویل و نقد دیدگاه ابن تیمیه و عالمان به تاویل چه کسانی هستند؟ می‌پردازد. حال در پایان نمونه‌هایی از تاویلاتی که در این بخش آمده، ذکر می‌کنیم:
آیه دوم و سوم سوره بقره ذلک الکتاب لاریب فیه هدی للمتقین الذین یومنون بالغیب که از امام صادق علیه‌السّلام نقل شده: متقین
شیعیان علی علیه‌السّلام و مقصود از غیب حجت (غائب) است.
آیه فاستبقوا الخیرات اینما تکونوا یات بکم الله جمیعا
که از
امام صادق علیه‌السّلام نقل شده که فرمودند: مقصود به خیرات،
ولایت است.
و لئن اخرنا عنهم العذاب الی امة معدودة
از امام صادق علیه‌السّلام نقل شده که فرمودند: عذاب، خروج قائم است و مقصود از «امة معدودة» اهل
بدر و اصحاب آن است.
و من کان یرید حرث الدینا نؤته منها و ماله فی الاخرة من نصیب
از امام صادق علیه‌السّلام نقل شده که فرمودند: نیست برای او در دولت
حق با قائم نصیبی.
ولقد آتیناک سبعا من المثانی والقرآن العظیم
از
امام باقر علیه‌السّلام نقل شده که فرمودند: آن هفت نفر از
ائمه و قائم علیه‌السّلام است.
در پاورقی‌ها، آدرس و ارجاعاتی که در متن، مؤلف از آن منابع مطالب نقل نموده است، آمده است، فهرست مطالب در آغاز اثر گنجانده شده است.
نرم افزار کتابخانه مهدویت، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی.
