• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

قاعده کُلُّ ما لم یکن حَیضاً فَهو استحاضَةٌ

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


منبع: قاعده کُلُّ ما لم یکن حَیضاً فَهو استحاضَةٌ
مقالات مرتبط: حیض، استحاضه.



قاعدۀ کُلُّ ما لم یکن حَیضاً فَهو استحاضَةٌ‌ از قواعد فقهی به معنای اینکه خونی که زن می‌بیند اگر حیض نباشد، استحاضه است.
از این قاعده به قاعدۀ کُلُّ ما امتَنَعَ حیضاً فهو استحاضةٌ‌
[۱] خمینی، سیدروح‌الله، کتاب الطهارة، ج۱، ص۱۸۱.    
و کُلُّ دَمٍ لایکونُ حیضاً و لا نِفاساً و لا دم جَرحٍ و لا قَرحٍ فهو استحاضةٌ‌ نیز تعبیر کرده‌اند. البته تعبیر آخر، تعبیر کامل از قاعده است.
از آن در باب طهارت سخن گفته‌اند.


خونی که زن می‌بیند یا حیض است یا نفاس یا خون زخم و جراحت و یا استحاضه. اگر سه تای اول نباشد، استحاضه و محکوم به احکام آن است، خواه این خون را قبل از بلوغ (نه سالگی) ببیند یا بعد از یائسگی، مدت آن کمتر از سه روز باشد یا بیشتر، کمتر از ده روز باشد یا بیشتر، ویژگی‌های خون استحاضه را داشته باشد یا نداشته باشد.
[۲] طباطبایی یزدی، سیدمحمدکاظم، العروة الوثقی، ج۱، ص۵۸۹.    
[۳] آملی، محمدتقی، مصباح الهدی، ج۵، ص۱۳۹.    

بنابراین، اگر احتمال برود خونی حیض است یا نفاس و یا خون زخم و جراحت، محکوم به استحاضه نخواهد بود.
[۴] طباطبایی یزدی، سیدمحمدکاظم، العروة الوثقی، ج۱، ص۵۸۹.
[۵] آملی، محمدتقی، مصباح الهدی، ج۵، ص۱۳۹.    

آیا در حکم به استحاضه، در صورت انتفای حیض و نفاس، علم به اینکه خون زخم و جراحت نیست، شرط است یا با انتفای حیض و نفاس، علم نداشتن به خون زخم یا جراحت بودن، در حکم به استحاضه بودن خون کفایت می‌کند؟ مسئله محل اختلاف است.
[۶] نجفی، محمدحسن، جواهر الکلام، ج۳، ص۲۶۰-۲۶۱.    

برخی میان خون واجد ویژگی‌های استحاضه و فاقد آن، تفصیل داده و گفته‌اند در صورتی که خون حیض یا نفاس یا زخم و جراحت نباشد و اوصاف خون استحاضه را داشته باشد، محکوم به خون استحاضه است. در غیر این صورت، خون استحاضه به شمار نمی‌رود، مگر جایی که دلیل بر خلاف آن وجود داشته باشد.
[۷] موسوی عاملی، سید محمد، مدارک الاحکام، ج۲، ص۹.    


بر کلّیت قاعده به امور ذیل استدلال شده است:

۱) غلبه داشتن استحاضه بعد از حیض در زنان، به گونه‌ای که استحاضه طبیعت دوم آنان به شمار می‌رود.
۲. اصل عدم وجود سببی به جز استحاضه.
۳. استقرا و تفحص اخبار وارد شده در این‌باره که از آنها حکم به استحاضه بودن خون - به مجرد انتفای حیض و نفاس و خون زخم و جراحت - استفاده می‌شود.
۴. اجماع.
[۸] وحید بهبهانی، محمدباقر، مصابیح الظلام، ج۱، ص۲۲۴.    
[۹] نجفی، محمدحسن، جواهر الکلام، ج۳، ص۲۶۱.    
[۱۰] آملی، محمدتقی، مصباح الهدی، ج۵، ص۱۴۰.    



۱. ↑ خمینی، سیدروح‌الله، کتاب الطهارة، ج۱، ص۱۸۱.    
۲. ↑ طباطبایی یزدی، سیدمحمدکاظم، العروة الوثقی، ج۱، ص۵۸۹.    
۳. ↑ آملی، محمدتقی، مصباح الهدی، ج۵، ص۱۳۹.    
۴. ↑ طباطبایی یزدی، سیدمحمدکاظم، العروة الوثقی، ج۱، ص۵۸۹.
۵. ↑ آملی، محمدتقی، مصباح الهدی، ج۵، ص۱۳۹.    
۶. ↑ نجفی، محمدحسن، جواهر الکلام، ج۳، ص۲۶۰-۲۶۱.    
۷. ↑ موسوی عاملی، سید محمد، مدارک الاحکام، ج۲، ص۹.    
۸. ↑ وحید بهبهانی، محمدباقر، مصابیح الظلام، ج۱، ص۲۲۴.    
۹. ↑ نجفی، محمدحسن، جواهر الکلام، ج۳، ص۲۶۱.    
۱۰. ↑ آملی، محمدتقی، مصباح الهدی، ج۵، ص۱۴۰.    


• فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت (علیهم‌السلام)، ج۶، ص۳۳۷.    


رده‌های این صفحه : استحاضه | حیض | طهارت | قواعد فقهی
جعبه ابزار