قاعده المؤمِنُون عند شروطهم
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
قاعدۀ المؤمِنُون عند شروطهم از
قواعد فقهی به معنای اینکه
مؤمنان باید به تعهدات و التزامات خویش پایبند باشند.
قاعدۀ «المؤمنون» و یا
المسلمون عند شروطهم، از قواعد معروف فقهی است.
از آن در باب
تجارت و نیز کتب مربوط به قواعد فقهی سخن گفته‌اند.
مقصود از قاعدۀ المؤمنون آن است که بر هر
مسلمان و مؤمنی واجب است به تعهّدات خویش پایبند باشد؛ بدین‌معنا که هرگاه کسی برای دیگری متعهّد به چیزی شود، وفای به آن بر او
واجب خواهد بود.
شروط جمع
شرط است. شرط دارای معانی متعدد می‌باشد، لیکن مراد از آن در قاعده تعهدات و التزاماتی است که
انسان به نفع دیگری بر عهدۀ خود قرار می‌دهد.
آیا مقصود از شرط، مطلق تعهدات و التزامات است، هرچند در ضمن عقدی نباشد یا تنها آن دسته از تعهداتی است که ضمن عقد بر عهده گرفته می‌شود؟ مسئله محل اختلاف است. منشا این اختلاف، اختلاف دیگری است که آیا مفهوم شرط همۀ التزامات را دربر می‌گیرد، هرچند به چیزی دیگر بستگی نداشته باشد، که از آن به شرط ابتدایی تعبیر می‌کنند، یا تنها التزاماتی را دربر می‌گیرد که بسته به چیزی دیگر، همچون
عقد باشد؟
بر قاعدۀ المؤمنون به
روایات متعدد
که مضمون بعضی آنها مطابق با متن قاعده است و نیز
اجماع استدلال شده است.
همچنین به ادلۀ دلالت کننده بر وجوب وفا به عقد، بر وجوب وفا به شرایط واقع در ضمن عقد، استدلال شده است، چه اینکه این‌گونه شرایط نیز از توابع عقد و بسته به آن است.
در شرط و نیز ملاک و معیار شرط صحیح و فاسد مباحث زیادی مطرح است که در عناوین شرط و شرط ضمن عقد به تفصیل آمده است.
•
فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت (علیهم‌السلام)، ج۶، ص۴۰۸.
