قاسم غنی
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
«قاسم غنی»، پزشک و ادیب و نویسنده ایرانی، در
سال ۱۲۷۲ ش، در
سبزوار متولد شد. پدرش، میرزا عبد الغنی از ملاکان بزرگ منطقه بود.
قاسم غنی، تحصیلات ابتدایی و مقدماتی را در مکتب خانه طی کرد و در سن ۱۲ سالگی بعد از فوت پدرش، توسط دایی خود به
مدرسه دارالفنون فرستاده شد. اخذ دیپلم از این مدرسه، پنج
سال به طول انجامید. قاسم غنی، برای ادامه تحصیل رهسپار لبنان شد و در مدرسه سن ژوزف بیروت، علاوه بر آموختن زبان انگلیسی و عربی، مقدمات
طب را نیز طی کرد و وارد کالج آمریکایی شد و در سال ۱۲۹۹ ش، دوره دانشکده پزشکی را به پایان رساند.
وی در سن ۲۷ سالگی به
ایران بازگشت و به امر طبابت پرداخت. سال ۱۳۰۲ ش، برای گذراندن دوره تخصصی به فرانسه رفت و سال ۱۳۰۷ ش، مجددا به کشور مراجعت کرد. او در ۱۳۰۹ ش، در سبزوار میزبان رضاخان بود و علی رغم مخالفت مردم با کاندیداتوری اش به دلیل
بهایی بودن مادرش، با حمایت پهلوی اول، در سال ۱۳۱۲ ش، به مجلس راه یافت و چهار دوره پیاپی، عنوان نماینده
مشهد را حفظ نمود. غنی در
تهران به گونه‌ای اطمینان رضاخان را جلب کرد که سمت معلمی ولیعهد را از آن خود ساخت و همین نزدیکی، او را قادر کرد تا در فراهم کردن مقدمات ازدواج محمدرضا مشارکت جوید؛ بر همین اساس، دو سفر در سال‌های ۱۳۱۷ و ۱۳۱۸ ش، به مصر داشت. غنی در آذر ۱۳۲۲ ش، در ترمیم کابینه علی سهیلی به جای امان الله اردلان، به وزارت بهداری تعیین گردید. فروردین ۱۳۲۳ ش که محمد ساعد، نخست وزیری را عهده دار بود، وی در وزارت بهداری ابقا شد. به دلیل مخالفت مجلس با این کابینه، غنی مجددا به عنوان وزیر فرهنگ معرفی شد.
مهرماه ۱۳۲۶ ش، وی با سمت سفیر کبیر به مصر رفت و ماموریت یافت تا به هر طریق ممکن، زمینه بازگشت فوزیه را که از
ایران فرار کرده بود، فراهم آورد، اما در این ماموریت شکست خورد و در بهمن ۱۳۲۷ ش، به عنوان سفیر کبیر ایران در
ترکیه منصوب گردید. بعد از یک سال، هم زمان با اوج گیری نهضت ملی شدن صنعت نفت، غنی به بهانه بیماری به آمریکا رفت و از بازگشت به محل ماموریت خود سر باز زد و البته مایل بود به عنوان سفیر ایران در واشنگتن تعیین شود. بعد از پذیرفته نشدن خواسته غنی از سوی محمدرضا پهلوی، وی از سمت‌های خود استعفا داد و در آمریکا ماند تا آنکه در سال ۱۳۳۱ ش، در همان کشور فوت کرد.
از دکتر غنی، آثاری به صورت ترجمه و تالیف بر جای مانده که «یادداشت‌های دکتر قاسم غنی» و به ویژه گزارش‌های مشاهده‌ای او از تحولات سیاسی، اجتماعی و فرهنگی ایران از
انقلاب مشروطیت تا نهضت ملی کردن
صنعت نفت ، از مهم‌ترین آثار وی به حساب می‌آید و تاکنون دوازده مجلد آن انتشار یافته است.
از دیگر آثار وی می‌توان به «
بحث در آثار و افکار حافظ »، «
معرفة النفس »، «
تاریخ تصوف در ایران »، «
تاریخ عصر حافظ »، «
بحثی در تصوف »، «
من تاریخ الطب الاسلامی »، «
بریان پزی ملکه سبا (ترجمه از اثر آناتول فرانس)»، «
عصیان فرشتگان (ترجمه از اثر آناتول فرانس)»، «تائیس (ترجمه از اثر آناتول فرانس)» اشاره کرد.
نرم افزار جامع طب، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی (نور).
