قادر (لغات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
قادِر: (إِنَّهُ عَلَى رَجْعِهِ لَقَادِرٌ) اسم فاعل به معنی
«توانا و نیرومند» و این یکی از
نام‌های باری تعالی است، زیرا او بر انجام هر کار بر مقتضای حکمتش تواناست و می‌تواند انسان را پس از
مرگ به صورت اوّل در آورد.
به موردی از کاربرد
قادِر در
قرآن، اشاره می‌شود:
(إِنَّهُ عَلَى رَجْعِهِ لَقَادِرٌ) (به يقين او كه انسان را در آغاز اينگونه آفريد مى‌تواند او را بازگرداند.)
علامه طباطبایی در
تفسیر المیزان می‌فرماید:
معناى عبارت اين است كه: آن كسى كه انسان را از آبى به چنين صفت آفريده قادر بر اعاده او و زنده كردنش بعد از مرگ، و اعاده بدنى مثل بدن دنيائيش هست، چون
قدرت بر هر چيز قدرت بر مثل آن نيز هست، و اين قاعده معروف و مسلم است كه حكم امثال در آنچه شده و آنچه نشده يكسان است.
قادر یکی از نام‌های باری تعالی است، زیرا او بر انجام هر کار بر مقتضای حکمتش تواناست و می‌تواند انسان را پس از مرگ به صورت اوّل در آورد. چنان که
آیه می‌فرماید: «(کسی که انسان را از چنین موجود ناچیزی-
نطفه-آفرید) قادر است او را بار دیگر به زندگی بازگرداند.»
(اِنَّهُ عَلیٰ رَجْعِهِ لَقٰادِرٌ) انسان در آغاز خاک بود و سپس بعد از طی مراحلی به صورت نطفه در آمد و نطفه نیز بعد از طی مراحل پیچیده و شگفت‌انگیزی، تبدیل به انسان کاملی شد، بنابراین بازگشت او به حیات و زندگی مجدد هیچ مشکلی ایجاد نمی‌کند. نظیر این بیان در
آیات دیگر قرآن نیز دیده می‌شود، از جمله در
آیه ۵ سوره حج می‌فرماید:
•
(یا اَیُّها النّاسُ اِنْ کُنْتُمْ فی رَیْبٍ مِنَ الْبَعْثِ فَاِنّا خَلَقْناکُمْ مِنْ تُرابٍ ثُمَّ مِنْ نُطْفَةٍ...) «ای مردم! اگر در
رستاخیز تردید دارید ما شما را از خاک آفریدیم و سپس از نطفه.»
• و نیز در
آیه ۶۵ سوره مریم می‌خوانیم:
(اَ وَ لا یَذْکُرُ الْاِنْسانُ اَنّا خَلَقْناهُ مِنْ قَبْلُ وَ لَمْ یَکُ شَیْئاً.) «آیا انسان به خاطر نمی‌آورد که ما قبلا او را آفریدیم و چیزی نبود؟»
واژه «
قدیر» با «قادر» از نظر معنی یکی است (توانا و نیرومند) و این واژه مختص ذات باری تعالی است، چنان که در
آیه ۱۷ سوره انعام می‌خوانیم:
(... فَهُوَ عَلی کُلِّ شَیْءٍ قَدیرٌ.) «... خداوند بر همه چیز تواناست»
آیه فوق می‌گوید
اراده خداوند بر همه چیز
حکومت می‌کند، مثلا اگر
نعمتی را از کسی سلب کند و یا
نعمتی را به کسی ارزانی دارد هیچ منبع قدرتی در جهان نیست که بتواند آن را دگرگون سازد.
•
شریعتمداری، جعفر، شرح و تفسیر لغات قرآن بر اساس تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله «قادِر»، ج۳، ص۵۷۸-۵۷۹.
