فَضْل (لغات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
فَضْل: (فَضْلٍ لَمْ يَمْسَسْهُمْ) «فَضْل» به معناى هر چيزى است كه بيش از مقدار لازم از مواهب و نعمت‌ها بوده باشد و اين يك مفهوم مثبت و ارزنده دارد، ولى گاه معناى مذموم و نكوهيده‌اى دارد و به معناى خارج شدن از حدّ اعتدال و رفتن به سوى افراط است و غالباً به صورت
«فُضُول» (جمع
فضل) به كار مى‌رود مانند «
فُضُولُ الْكَلام» يعنى حرف‌هاى زيادى.
«فضل» مفهوم وسيعى دارد، و در
سوره «سبأ» تمام مواهبى را كه خدا به «
داود» ارزانى داشته، شامل مى‌شود، و ذكر آن به صورت
«نكره» دليل بر عظمت آن است.
ترجمه و تفسیر آیات مرتبط با
فَضْل:
(فَانقَلَبُواْ بِنِعْمَةٍ مِّنَ اللّهِ وَفَضْلٍ لَّمْ يَمْسَسْهُمْ سُوءٌ وَاتَّبَعُواْ رِضْوَانَ اللّهِ وَاللّهُ ذُو فَضْلٍ عَظِيمٍ) (به همين جهت، آنها از اين ميدان، با نعمت و
فضل پروردگار، بازگشتند؛ در حالى‌كه هيچ بدى به آنان نرسيد؛ و خشنودى خدا را بدست آوردند؛ و خداوند داراى
فضل و بخشش بزرگى است.)
(دیدگاه
شیخ طبرسی در
مجمع البیان:
)
(وَلَقَدْ آتَيْنَا دَاوُودَ مِنَّا فَضْلًا يَا جِبَالُ أَوِّبِي مَعَهُ وَالطَّيْرَ وَأَلَنَّا لَهُ الْحَدِيدَ) (و ما به داود از سوى خود
فضيلتى بزرگ بخشيديم؛ ما به كوه‌ها و پرندگان گفتيم: اى كوه‌ها و اى پرندگان! با او در
تسبیح خدا هم آواز شويد. و
آهن را براى او نرم كرديم.)
علامه طباطبایی در تفسیر المیزان می‌فرماید: كلمه
فضل به معناى عطيه است.
(دیدگاه شیخ طبرسی در مجمع البیان:
)
•
مکارم شیرازی، ناصر، لغات در تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله «فَضْل»، ص۴۲۲.
