فرزندان امام حسن
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
نسل امام حسن (علیه‌السّلام) از طریق دو
پسر وی، یعنی
حسن مثنی و
زید بن حسن ادامه یافت
و فرزندان آنها به
سادات حسنی معروف‌اند.
در تعداد فرزندان آن حضرت اختلاف نظر است.
شیخ مفید تعداد فرزندان
امام را پانزده تن ذکر کرده است؛
شیخ طبرسی برای آن حضرت نه
پسر و هفت
دختر می‌شمارد.
ابن جوزی،
ابن هشام و
واقدی فرزندان آن حضرت را پانزده پسر و هشت
دختر می‌دانند و نام‌های آنان را ذکر می‌کنند.
علامه مجلسی یک پسر به نام
ابوبکر به فرزندان امام اضافه می‌کند.
اما شیخ مفید او را همان عبداللّه می‌داند که در
کربلا شهید شده است.
تا آنجا که معلوم است در میان دختران امام (علیه
السّلام)
ام‌الحسین به همسری
عبدالله بن زبیر درآمد،
ام عبدالله به همسری
امام سجاد (علیه‌السّلام) و
ام‌سلمه به همسری
عمرو بن منذرین زبیر.
از پسران امام حسن (علیه
السّلام) چهار نفر به نام‌های
حسن مثنی،
زید،
عمر و
حسین اثرم دارای فرزند شدند.
نسل حسین اثرم و عمرو به زودی از بین رفت و تنها نسل حسن مثنی و زید
بن حسن باقی ماند.
فرزندان امام (علیه
السّلام) را
سادات حسنی می‌نامند.
این خاندان در طول تاریخ تحرکات اجتماعی و سیاسی زیادی داشته‌اند. آنان قیام‌هایی در سده دوم و سوم انجام داده و حکومت‌های متعددی در نقاط مختلف کشورهای
اسلامی‌بر پا کرده‌اند که بعضی از این حکومت‌ها تاکنون پابرجاست. این سلسله از سادات در برخی مناطق به اشراف معروف‌اند. خاندان
طباطبایی،
مدرس،
حکیم، شجریان و گلستانه از شاخه‌های فرعی سادات حسنی هستند.
از فرزندان پسر آن حضرت
قاسم بن الحسن شهرت بیشتری یافته است. مادرش «رمله» یا «نفیله» است و به همراه عمویش
امام حسین (علیه‌السّلام) در
کربلا به
شهادت رسید و
تاریخ زندگیش با فاجعه هفتاد و دو تن
شهدای کربلا، گره خورده است.
فرزند دیگر امام حسن (علیه
السّلام)،
عبد اللّه بن الحسن است. او نیز در عنفوان جوانی با عمویش، در کربلا شهید شد. جوانمردی و بزرگواریش اجازه‌اش نمی‌داد که عمویش را که همه اهل
کوفه احاطه‌اش کرده بودند، تنها بگذارد لذا به میدان آمد و جنگید. گفته شده که
ابحر بن کعب با
شمشیر دستش را نشانه گرفته و آن را قطع کرده بود و عمویش در آغوشش گرفته بود که نیزه
حرمله بن کاهل به سویش آمد و بر اثر آن
شهید شد.
در
مقاتل الطالبیین آمده است که امام حسن (علیه
السّلام) فرزندی بنام
عبد اللّه داشت که کودک بود و وقتی امام حسین (علیه
السّلام) از اسبش به زیر افتاد به شتاب، روانه او شد و به سویش دوید، در این حال نیزه‌ای به او اصابت کرد و او را شهید نمود.
دیگر از فرزندان امام حسن (علیه
السّلام) زید
بن الحسن معروف به «
زید الابلج» است که مورخین از شرکت وی در واقعه کربلا سخنی به میان نیاورده‌اند و در برخی روایات آمده که او در سال ۱۲۰ هجری و در سن نود سالگی وفات یافت. آن چنان که مورخین توصیفش می‌کنند
مرد نیکوکار و بزرگواری بود و
مردم به هوای نیکی‌ها و احسانش، به سراغش می‌آمدند. شعرا نیز وی را مورد
ستایش قرار داده و از
فضل و بزرگی و سجایایش، سخن گفته‌اند؛ وی چنانکه
مفید در ارشادش یادآور شده،
صدقات رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌اله‌وسلّم) را جمع آوری می‌کرد و
سلیمان بن عبد الملک وی را از آن گرفت و
عمر بن عبد العزیز، بازش گرداند.
توفیق ابوعلم در کتاب خویش «اهل البیت» بر آنست که او در
قاهره نزدیک مسجد القراء، دفن شده است.
از دیگر فرزندان
پسر آن حضرت،
حسن انور است. او
پدر بانو نفیسه، که در قاهره مقام معروفی دارد، می‌باشد. از فرزندان وی، یحیی المتوج پدر زینب است که در قاهره، همراه عمه خود نفیسه بود و در همین شهر نزدیک قبر
عمرو بن العاص، مدفون شده است و از زنان
عابد و زاهدی بوده که اهل
مصر از هر سوی به
زیارت قبرش روانه می‌شدند تا جایی که الظاهر
خلیفه فاطمی پای پیاده به زیارتش می‌رفت و احتمالا قبری که در مصر معروف به قبر زینب است
قبر او باشد.
یکی از فرزندان امام حسن مجتبی (علیه
السّلام) معروف به «حسن مثنّی» است که با عموی گرامی‌اش در کربلا حضور داشت. وی قهرمانانه جنگید؛ تا بر اثر زخم‌های متعدّد به
زمین افتاد. مردم
گمان کردند که او کشته شده است؛ آنگاه خواستند سرش را از بدن جدا کنند، ولی معلوم شد که او هنوز
زنده است. در این حال، «اسما» پسر خارجه فزاری، شفاعتش کرد. چون مادر او (حسن
بن حسن) فزاری بود، از این رو اسما، وی را معالجه نمود؛ تا اینکه بهبود یافت. وی با فاطمه دختر امام حسین (علیه
السّلام) ازدواج کرد. بیشتر حسنی‌هایی که در دوران
عباسیان، علیه
ظلم و ستم
قیام کردند، از نوادگان همین
شخصیت عظیم و
انسان با فضیلت بودند.
پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه، برگرفته از مقاله «امام حسن مجتبی»، بازنویسی توسط گروه پژوهشی ویکی فقه.
