فتح بن محمد بن وشاح ازدی موصلی، با عنوان فتح موصلی کبیر از مشایخ تصوف موصل میباشد. زیارتگاهی در شهر موصل در کشور عراق به وی منسوب است. فتح بن محمد بن وشاح ازدی موصلی (متوفای ۱۶۵ یا ۱۷۰ ه. ق) ذهبی از وی، با عنوان «فتح موصلی کبیر» یاد نموده و از معافی بن عمران که خود از مشایخ موصل بوده، نقل کرده است که او هشتصد شیخ را دیده و عاقلترین آنان، فتح بوده است. در احوال وی گفتهاند که او از خوف خدا، بسیار گریه میکرد و همواره نماز شب میخواند. صاحب تاریخ موصل، نقل کرده است که روزی، والی موصل، احمد بن اسماعیل بن علی عباسی، به در خانه وی آمد تا با او دیدار کند و مبلغ ده هزار درهم، به وی بدهد، اما فتح موصلی، حاضر به دیدار وی نشد و مبلغ را نیز نپذیرفت. [۲]
ازدی، یزید بن محمد، تاریخ الموصل، ص۲۴۶.
ذهبی از «ابونصر تمّار» نقل کرده است که در روز تشییع جنازه وی، در سال ۱۷۰ ه. ق، هر مسلمان و غیرمسلمانی، در تشییع جنازه وی حاضر شدند، اما صاحب تاریخ موصل، تاریخ وفات وی را سال ۱۶۵ ه. ق، ذکر کرده و نوشته است که در روز وفات فتح، بازارهای موصل بسته شد و همه مردم با شیون و زاری، در تشییع جنازه وی شرکت کردند و احمد بن اسماعیل، والی موصل، بر جنازه او، نماز گزارد، اهالی روستاها نیز از خاک قبر او برمیداشتند و به قصد تبرک، به خانههای خود میبردند. [۴]
ازدی، یزید بن محمد، تاریخ الموصل، صص۲۴۶ - ۲۴۷.
زیارتگاههای عراق، محمدمهدی فقیه بحرالعلوم، برگرفته از مقاله «زیارتگاه فتح موصلی (شیخ فتحی)»، ج۲، ص۳۸۹. ردههای این صفحه : درگذشتگان سال 165 (قمری) | درگذشتگان سال 170 (قمری) | علمای تصوف موصل | مشایخ صوفیه اهلسنت قرن 2 (قمری) |