• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

غَيْض (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





غَيْض (به فتح غین) از واژگان نهج البلاغه به معنای فرو رفتن آب است.
مواردی از این واژه در نهج البلاغه به کار رفته است.



غَيْض به معنای فرو رفتن آب است.
اَلغَیض: ذِهابُ المَایع فی العُمُق.
و نیز به معنی ناقص شدن و ناقص کردن نیز آید.


برخی از مواردی که در «نهج‌البلاغه» به‌کار رفته است، به شرح ذیل می‌باشد:

۲.۱ - يَغيضُهُ - خطبه ۹۰ (وصف خداوند)

امام علی (علیه‌السلام) در وصف خداوند فرموده:
«لاَِنَّهُ الْجَوادُ الَّذي لا يَغيضُهُ سُؤالُ السّائِلينَ.»
«او صاحب جودی است که سئوال سائلین او را ناقص نمی‌کند و از او نمی‌کاهد.»

۲.۲ - يَغيضُها - خطبه ۱۹۸ (وصف قرآن)

در وصف قرآن فرموده:
«وَ مَناهِلُ لا يَغيضُها الْوارِدونَ، وَ مَنازِلُ لا يَضِلُّ نَهْجَها الْمُسافِرونَ.»
«و محل‌های آب برداشتن است که وارد شوندگان ناقصش نمی‌کنند و منازلی است که مسافران راه آن را گم ننمایند.»

۲.۳ - غَيْضاً - خطبه ۱۰۷ (زمان آینده)

«تَغيضُ الْكِرامُ غَيْضاً
«کم می‌شود بزرگواران کم شدنی.»


مواردی از آن واژه در «نهج‌البلاغه» به کار رفته است.


۱. قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۲، ص۷۹۸.    
۲. راغب اصفهانی، حسین بن محمد، المفردات فی غریب القرآن، ط دارالقلم، ص۶۱۹.    
۳. طریحی نجفی، فخر‌الدین، مجمع البحرین ت-الحسینی، ج۴، ص۲۱۹.    
۴. سید رضی، محمد، نهج البلاغة ت الحسون، ص۱۸۱، خطبه ۹۰.    
۵. عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الاستقامة، ج۲، ص۱۶۰، خطبه ۸۹.    
۶. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۱۲۵، خطبه ۹۱.    
۷. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۱۷۹، خطبه ۹۱.    
۸. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۶۸۱.    
۹. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۶۹۲.    
۱۰. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۴، ص۲۹.    
۱۱. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۱۴، ص۲۶۵.    
۱۲. ابن ابی الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغة، ج۶، ص۴۰۲.    
۱۳. سید رضی، محمد، نهج البلاغة ت الحسون، ص۵۰۲، خطبه ۱۹۸.    
۱۴. عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الاستقامة، ج۲، ص۲۰۳، خطبه ۱۹۳.    
۱۵. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۳۱۵، خطبه ۱۹۸.    
۱۶. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۴۹۱، خطبه ۱۹۸.    
۱۷. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۸۰۸.    
۱۸. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۸۲۴.    
۱۹. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۷، ص۷۰۳.    
۲۰. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۱۲، ص۳۰۹.    
۲۱. ابن ابی الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغة، ج۱۰، ص۱۹۴.    
۲۲. سید رضی، محمد، نهج البلاغة ت الحسون، ص۲۴۳، خطبه ۱۰۷.    
۲۳. عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الاستقامة، ج۱، ص۲۰۹، خطبه ۱۰۶.    
۲۴. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۱۵۷، خطبه ۱۰۸.    
۲۵. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۲۳۱، خطبه ۱۰۸.    
۲۶. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۷۴.    
۲۷. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۸۵.    
۲۸. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۴، ص۵۴۶.    
۲۹. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۷، ص۲۹۶.    
۳۰. ابن ابی الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغة، ج۷، ص۱۹۱.    



قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «غیض»، ج۲، ص۷۹۸.    






جعبه ابزار