غَلَل (لغات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
غَلَل: (أَنْ يَغُلَّ وَ مَنْ يَغْلُلْ) «غَلَل» در اصل،
به معناى نفوذ تدريجى و مخفيانه آب در ريشه درختان است
و از آن‌جا كه
خیانت به صورت مخفيانه و تدريجى صورت مى‌گيرد،
به آن «غلول» مى‌گويند و اگر
به حرارت درونى ناشى از تشنگى، «غليل» مى‌گويند، نيز
به همين جهت است.
(وَ مَا كَانَ لِنَبِيٍّ أَن يَغُلَّ وَ مَن يَغْلُلْ يَأْتِ بِمَا غَلَّ يَوْمَ الْقِيَامَةِ ثُمَّ تُوَفَّى كُلُّ نَفْسٍ مَّا كَسَبَتْ وَ هُمْ لاَ يُظْلَمُونَ) (ممكن نيست هيچ پيامبرى
خيانت كند و هر كس
خيانت كند، روز رستاخيز، آن‌چه را در آن
خيانت كرده، با خود
به صحنه محشر مى‌آورد، سپس نتيجه اعمال هركس،
به طور كامل
به او داده مى‌شود؛ و
به آن‌ها ستم نخواهد شد.)
علامه طباطبایی در
تفسیر المیزان می‌فرماید: كلمه غل كه مصدر يغل است،
به معناى
خيانت مى‌باشد و ما در تفسير آيه:
(ما كانَ لِبَشَرٍ أَنْ يُؤْتِيَهُ اللَّهُ الْكِتابَ) گفتيم كه معناى اين سياق تنزيه ساحت رسول
خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله) از بدی‌ها، اعمال زشت و طهارت دامن آن جناب از هر آلودگى است و معنايش اين نيست كه
پیغمبر نبايد چنين و چنان كند، بلكه معنايش اين است كه پيغمبر ساحتش مقدس‌تر از اين است كه چنين و چنان كند، در آيه مورد بحث هم معنايش اين است كه حاشا بر رسول (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله) كه
به پروردگار خود و يا
به مردم
خيانت كند، (چون
خيانت به مردم هم
خيانت به خدا است) با اين‌كه هر خيانتكارى با خيانتش پروردگارش را ديدار مى‌كند و آن‌گاه آن‌چه كرده است بدون كم و كاست تحويل مى‌گيرد. بعد از تنزيه ساحت رسول
خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله) مى‌فرمايد: نسبت
خيانت به رسول
خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله) دادن قياسى است ظالمانه و علاوه بر آن
قیاس مع الفارق است، براى اين‌كه آن جناب پيرو رضاى
خدا است و از رضاى خداى تعالى تجاوز نمى‌كند و خيانتكاران با
خيانت خود خشم عظيمى از
خدا را
به دست مى‌آورند و جايشان
جهنم است كه بدترين جايگاه است.
(دیدگاه
شیخ طبرسی در
مجمع البیان:
)
•
مکارم شیرازی، ناصر، لغات در تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله «غَلَل»، ص۴۰۲-۴۰۳.
