«غلامحسین افضل الملک مستوفی دیوان اعلی»، معروف به (ادیب) مورخ و سفرنامه نویس عصر قاجاریه که نسبش به کریم خان زند می‌رسد، در سال ۱۲۷۹ ق دیده به جهان گشود.
وی مردی ادیب و فاضل بود که به عربی و فارسی نیز شعر می‌سرود. او با تحصیل علوم مختلف زمان خود مانند انشاء ، حساب ، فقه ، اصول ، حکمت ، فلسفه و تاریخ قدیم و جدید ایران و تفسیر عروض و قافیه، توانست به پایگاهی در خور دست یابد و پس از اتمام تحصیلات به خدمت دولت وارد شود.
تالیفات وی عبارتند از: ۱- افضل التواریخ ۲- کراسة المعی یا کراسة اعتمادی ۳- سفرنامه خراسان و کرمان ۴- سفرنامه قم ۵- ترجمه اعلام الناس بما وقع للبرامکه من بنی العباس ۶- قرنالسعادتین ۷- سفرنامه کلاردشت . مهدی بامداد مولف کتاب شرح احوال ایران دربارهی وی می‌گوید: من شخصا افضل الملک را در اواخر عمر دیده‌ام، مردی بلند قامت، خوش قیافه و اهل فضل بود و کمی متکبر و خود خواه که خود ناشی از مقام علمی اش بود. وی در سال ۱۳۴۸ ق وفات نمود.
