غزوه بواط
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
بواط، دومین غزوه پیامبر اکرم (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) است. پیامبر در عملیاتی پیشگیرانه به تعقیب کاروان تجاری
قریش پرداخت و از
مدینه عزیمت نمود. از آن رو که سپاه اسلام به این کاروان دست نیافت، بدون نبرد به مدینه بازگشت. با آنکه میان سپاه اسلام و
کافران نبردی رخ نداد، از این تعقیب در منابع
تاریخ اسلام با عنوان
غزوه یاد شده است.
بُواط/
ابواط نام یکی از کوه‌های
قبیله جهینه در منطقه رَضوی
میان مدینه و
بندر ینبُع است که حدود ۹۰ کیلومتر با مدینه فاصله دارد و بر راه
شام قرار گرفته است.
این کوه دارای دو
قله به نام
جلسی و
غوری است و در نزدیک
ذی‌خُشُب و نزدیک ینبع
قرار دارد.
پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) در
ربیع الاول یا
ربیع الثانی سال
۲ ق در عملیاتی پیشگیرانه به تعقیب کاروان تجاری قریش پرداخت. از آنجا که این تعقیب به منطقه
بواط ختم شد، نام
بواط بر این غزوه نهادند.
پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) در این غزوه همراه ۲۰۰ تن از اصحاب که بیشتر از
مهاجران بودند، به پرچم‌داری
سعد بن ابی‌وقاص که پرچمی سفید به دست داشت،
از مدینه عزیمت نمود و
سعد بن معاذ یا
سائب بن عثمان بن مظعون و یا
ابن اُم مکتوم را جانشین خود در مدینه کرد؛
امیة بن خلف جُمحی سرپرستی کاروان ۱۰۰ نفری
مشرکان با ۲۵۰۰ شتر را عهده‌دار بود.
از آن رو که سپاه اسلام به این کاروان دست نیافت، بدون نبرد پس از ۱۵روز به مدینه بازگشت.
با آن که میان سپاه اسلام و کافران نبردی رخ نداد، از این تعقیب در منابع تاریخ اسلام با عنوان غزوه یاد شده است.
پر شدن مشکی خالی با دعای پیامبر، معجزه‌ای بود که به گزارش جابر در غزوه
بواط روی داده است.
(۱) الاصابه، ابن حجر العسقلانی (م،۸۵۲ق)، به کوشش علی معوض و عادل عبدالموجود، بیروت، دار الکتب العلمیه، ۱۴۱۵ق.
(۲) انساب الاشراف، البلاذری (م،۲۷۹ق)، به کوشش زکار و زرکلی، بیروت، دار الفکر، ۱۴۱۷ق.
(۳) البدء و التاریخ، المطهر المقدسی (م،۳۵۵ق)، بیروت، دار صادر، ۱۹۰۳م.
(۴) تاریخ خلیفه، خلیفة بن خیاط (م،۲۴۰ق)، به کوشش زکار، بیروت، دار الفکر، ۱۴۱۴ق.
(۵) تاریخ طبری (تاریخ الامم و الملوک)، الطبری (م،۳۱۰ق)، به کوشش محمد ابوالفضل، بیروت، دار احیاء التراث العربی.
(۶) التنبیه و الاشراف، المسعودی (م،۳۴۵ق)، بیروت، دار صعب.
(۷) جامع الاصول فی احادیث الرسول، ابن اثیر (م،۶۰۶ق)، به کوشش الارنؤوط، مکتبة الحلوانی، ۱۳۹۲ق.
(۸) دلائل النبوه، البیهقی (م،۴۵۸ق)، به کوشش عبدالمعطی، بیروت، دار الکتب العلمیه، ۱۴۰۵ق.
(۹) السیرة النبویه، ابن هشام (م،۲۱۳/۲۱۸ق)، به کوشش السقاء و دیگران، بیروت، دار المعرفه.
(۱۰) صحیح مسلم، مسلم (م،۲۶۱ق)، بیروت، دار الفکر.
(۱۱) الطبقات الکبری، ابن سعد (م،۲۳۰ق)، به کوشش محمد عبدالقادر، بیروت، دار الکتب العلمیه، ۱۴۱۸ق.
(۱۲) عیون الاثر، ابن سید الناس (م،۷۳۴ق)، بیروت، مؤسسة عزالدین، ۱۴۰۶ق.
(۱۳) الکامل فی التاریخ، ابن اثیر (م،۶۳۰ق)، بیروت، دار صادر، ۱۳۸۵ق.
(۱۴) لسان العرب، ابن منظور (م،۷۱۱ق)، قم، ادب الحوزه، ۱۴۰۵ق.
(۱۵) مختصر زاد المعاد، محمد بن عبدالوهاب (م،۱۲۰۶ق)، قاهره، دار الریان، ۱۴۰۷ق.
(۱۶) مراصد الاطلاع، صفی الدین عبدالمؤمن بغدادی (م،۷۳۹ق)، بیروت، دار الجیل، ۱۴۱۲ق.
(۱۷) المعالم الاثیره، محمد محمد حسن شراب، بیروت، دار القلم، ۱۴۱۱ق.
(۱۸) معجم البلدان، یاقوت الحموی (م،۶۲۶ق)، بیروت، دار صادر، ۱۹۹۵م.
(۱۹) معجم ما استعجم، عبدالله البکری (م،۴۸۷ق.)، به کوشش السقاء، بیروت، عالم الکتب، ۱۴۰۳ق.
(۲۰) المغازی، الواقدی (م،۲۰۷ق)، به کوشش مارسدن جونس، بیروت، اعلمی، ۱۴۰۹ق.
•
دانشنامه حج و حرمین شریفین، برگرفته از مقاله «بواط»، تاریخ بازیابی۱۴۰۰/۰۴/۲۷.
